نمونه درخواست ترک تعقیب توسط وکیل

اگر شما شاکی یک پرونده کیفری هستید و به هر دلیلی قصد دارید از شکایت خود موقتاً دست بکشید، یک نمونه درخواست ترک تعقیب توسط وکیل می تواند راهگشای شما باشد. این درخواست، ابزاری قانونی است که به شما اجازه می دهد تعقیب کیفری متهم را متوقف کنید و از یک وکیل بخواهید این کار را برایتان انجام دهد. در ادامه با هم این مسیر را بررسی می کنیم.

در نظام حقوقی ما، گاهی پیش می آید که شاکی یک پرونده کیفری، بعد از اینکه شکایتش را مطرح کرد، بنا به دلایل مختلفی مثل سازش با متهم، جبران خسارت، یا حتی تغییر نظر، دوست دارد از ادامه تعقیب متهم منصرف شود. اینجا قرار ترک تعقیب وارد میدان می شود. این قرار یک جور فرصت دوباره است که هم به شاکی اختیار می دهد و هم ممکن است به متهم کمک کند. البته استفاده از این ابزار حقوقی ظرافت های خاص خودش را دارد و همینجاست که پای یک وکیل کاربلد به میان می آید. وکیل نه تنها می تواند بهترین نمونه درخواست ترک تعقیب را تنظیم کند، بلکه شما را در پیچ و خم های قانونی این مسیر تنها نمی گذارد و حسابی خیالتان را راحت می کند. این مقاله قرار است یک راهنمای جامع و دست به دست باشد تا شما را با همه جوانب ترک تعقیب، از ماهیتش تا مراحل و آثارش، آن هم با نگاهی به روز تا سال ۱۴۰۴ آشنا کند.

مفهوم حقوقی قرار ترک تعقیب: چیستی و مبانی قانونی

اول از همه بیایید ببینیم اصلاً این قرار ترک تعقیب که اینقدر اسمش را می شنویم، چی هست و چه جایگاهی در قانون ما دارد. قرار ترک تعقیب، یک تصمیم قضایی است که در پرونده های کیفری، آن هم در مرحله دادسرا و قبل از اینکه کیفرخواست صادر شود، به درخواست شاکی صادر می شود. معنی ساده اش این است که تعقیب کیفری متهم، یعنی پیگیری و تحقیق در مورد جرم، موقتاً متوقف می شود.

مبنای اصلی این قرار، ماده ۷۹ قانون آیین دادرسی کیفری است که می گوید: در جرایم قابل گذشت، شاکی می تواند تا قبل از صدور کیفرخواست درخواست ترک تعقیب کند. در این صورت، دادستان قرار ترک تعقیب صادر می کند. شاکی می تواند تعقیب مجدد متهم را فقط برای یک بار تا یک سال از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب درخواست کند. یعنی قانون گذار این حق را به شاکی داده تا در شرایط خاص، روند رسیدگی را متوقف کند. این اتفاق هم صرفاً در دادسرا می افتد، یعنی قبل از اینکه پرونده به دادگاه برود و کار جدی تر شود.

تاریخچه این قرار هم جالب است؛ از نیمه دوم قرن بیستم به بعد شاهد تحولاتی وسیع در علوم جنایی و شاخه های آن بوده ایم و بدون تردید آیین دادرسی کیفری از این تحولات مستثنا نمانده. یکی از این نوآوری ها، قرار ترک تعقیب است. قبل از احیای دادسراها، این اختیار دست دادگاه بود (مثل تبصره ۱ ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸)، اما با برگشت دادسراها به سیستم قضایی، مسئولیت صدور این قرار هم به دادسراها سپرده شد (همانطور که نظریه شماره ۷/۷۴۵۲ مورخه ۱۹/۱۰/۱۳۸۴ اداره حقوقی قوه قضائیه هم تأیید می کند). این نوآوری در حقوق کیفری، با هدف اینکه پرونده های سبک تر کمتر به دادگاه برسند و فرصتی برای اصلاح و جبران خسارت ایجاد شود، پا به عرصه وجود گذاشته است.

تفاوت اساسی ترک تعقیب با گذشت شاکی: انتخاب هوشمندانه در پرونده های کیفری

خیلی وقت ها پیش می آید که شاکی ها بین ترک تعقیب و گذشت مردد می شوند. راستش را بخواهید، هر دو به نوعی به انصراف از شکایت منجر می شوند، اما تفاوت های اساسی و خیلی مهمی با هم دارند که دانستن آن ها برای یک تصمیم گیری درست، حسابی لازم است. بیایید هر کدام را جداگانه بررسی کنیم و بعد با هم مقایسه شان کنیم.

گذشت شاکی چیست؟

گذشت شاکی یعنی شما به عنوان شاکی، رسماً و برای همیشه از حق خودتان برای تعقیب متهم صرف نظر می کنید. این موضوع در مواد ۱۰۰ و ۱۰۱ قانون مجازات اسلامی توضیح داده شده است. گذشت می تواند به چند شکل باشد:

• گذشت منجز: یعنی گذشتی که هیچ قید و شرطی ندارد و بی قید و شرط از حق خود می گذرید.
• گذشت مشروط: یعنی گذشت شما به شرطی محقق می شود که متهم کار خاصی را انجام دهد، مثلاً خسارت شما را جبران کند.
• گذشت معلق: یعنی گذشت شما به وقوع یک اتفاق خاص در آینده بستگی دارد.

مهمترین اثر گذشت، موقوفی دائم تعقیب یا اجرای مجازات است. یعنی پرونده برای همیشه بسته می شود و شما دیگر نمی توانید دوباره سراغ آن بروید. به قول معروف، «گذشت که کردی، راه برگشتی نیست.»

مقایسه جامع و کاربردی: ترک تعقیب یا گذشت؟

حالا که با هر دو مفهوم آشنا شدیم، وقتش رسیده که آن ها را کنار هم بگذاریم و تفاوت های کلیدی شان را ببینیم. اینجاست که انتخاب هوشمندانه معنا پیدا می کند.

ویژگی	ترک تعقیب	گذشت شاکی
قابلیت رجوع و تعقیب مجدد	بله، برای یک بار و تا یک سال	خیر، غیرقابل رجوع است
زمان و مرجع اعمال	فقط در دادسرا، قبل از صدور کیفرخواست	در تمام مراحل رسیدگی (دادسرا، دادگاه، اجرای مجازات)
تأثیر بر پرونده	موقوفی موقت تعقیب	موقوفی دائم تعقیب یا اجرای مجازات
هدف اصلی	دادن فرصت به متهم برای جبران و صلح	انصراف کامل شاکی از حق خود

همانطور که می بینید، اصلی ترین تفاوت، امکان رجوع است. اگر هنوز به متهم اعتماد کامل ندارید یا نگران هستید که به تعهداتش عمل نکند، ترک تعقیب گزینه مناسب تری است چون یک راه بازگشت برای شما باقی می گذارد. اما اگر کاملاً به نتیجه رسیدید و مطمئنید که دیگر نمی خواهید پرونده را پیگیری کنید، آن وقت گذشت کارسازتر است. یک وکیل خوب می تواند با توجه به شرایط پرونده شما، بهترین راه حل را پیشنهاد دهد.

جرایم قابل گذشت: شرط لازم برای درخواست ترک تعقیب

یک نکته خیلی مهم که باید همیشه یادتان باشد این است که نه ترک تعقیب و نه گذشت شاکی، در مورد همه جرایم قابل اعمال نیستند. این دو ابزار حقوقی فقط برای جرایم قابل گذشت کاربرد دارند. اصل کلی در قانون ما این است که جرایم غیرقابل گذشت هستند، مگر اینکه خود قانون صراحتاً بگوید جرمی قابل گذشت است. این موضوع در تبصره ۱ ماده ۱۰۰ قانون مجازات اسلامی و ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی کیفری به خوبی توضیح داده شده. طبق تبصره ۱ ماده ۱۰۰ قانون مجازات اسلامی، جرائم قابل گذشت، جرائمی می باشند که شروع و ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات، منوط به شکایت شاکی و عدم گذشت وی است.

لیست جامع و به روز جرایم قابل گذشت (سال ۱۴۰۴)

خب، حالا می رسیم به اصل مطلب! کدام جرایم واقعاً قابل گذشت هستند؟ ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی (با اصلاحات ۱۳۹۹/۰۲/۲۳) یک لیست مفصل از این جرایم را به ما می دهد که دانستنشان خیلی مهم است:

• جرایم تعزیری مندرج در کتاب دیات و فصل حد قذف: این ها شامل جرایمی می شوند که مجازاتشان از نوع تعزیری است و در بخش مربوط به دیات یا قذف (تهمت زدن) قرار دارند.
• جرایمی که به موجب قوانین خاص قابل گذشت اند: بعضی از قوانین دیگر هم هستند که به طور مشخص برخی جرایم را قابل گذشت اعلام کرده اند، مثل:
  • جرم صدور چک بلامحل (ماده ۱۰ قانون صدور چک).
  • جرم ترک انفاق توسط شوهر (ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی).
• جرایم انتقال مال غیر و کلاهبرداری: این جرایم، اگر مبلغشان از نصاب مقرر در ماده ۳۶ قانون مجازات اسلامی (یعنی تا یک میلیارد ریال) بیشتر نباشد، قابل گذشت محسوب می شوند. همچنین کلیه جرایم در حکم کلاهبرداری و جرایمی که مجازات کلاهبرداری درباره آن ها مقرر شده یا طبق قانون کلاهبرداری محسوب می شود در صورت داشتن بزه دیده (مثل جرم معامله معارض قانون ثبت) قابل گذشت هستند.
• سرقت تعزیری: سرقت هایی که در مواد (۶۵۶)، (۶۵۷)، (۶۶۱) و (۶۶۵) کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵/۳/۲ آمده اند، به شرطی که ارزش مال دزدیده شده بیشتر از دویست میلیون (۲۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال نباشد و سارق سابقه کیفری مؤثر نداشته باشد، قابل گذشت هستند.
• شروع و معاونت در جرایم بالا: شروع به جرم یا کمک کردن (معاونت) در تمام جرایم بالا، همچنین کلیه جرایم تعزیری درجه پنج و پایین تر که توسط افراد زیر هجده سال اتفاق افتاده و بزه دیده دارند، نیز مشمول تبصره (۱) ماده (۱۰۰) این قانون و ماده (۱۲) قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۴ بوده و قابل گذشت هستند.

حالا بیایید دقیق تر به برخی مواد قانونی مهم از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده) نگاه کنیم که به صراحت قابل گذشت اعلام شده اند:

1. ماده ۵۳۶: جعل یا تزویر اسناد غیررسمی (عادی) و استفاده از آن.
2. ماده ۵۹۶: تحصیل نوشته یا سند جهت سوءاستفاده از حوائج شخصی فرد غیررشید.
3. ماده ۶۰۸: هتک حرمت اشخاص از طریق توهین به افراد (فحاشی، الفاظ رکیک).
4. ماده ۶۰۹: توهین به رؤسای سه قوه یا معاونین رئیس جمهور یا وزرا یا نمایندگان مجلس یا اعضای شورای نگهبان یا قضات و کارکنان دولتی.
5. ماده ۶۳۲: امتناع از استرداد طفل سپرده شده به او.
6. ماده ۶۳۳: رها کردن طفل یا شخصی که قادر به محافظت خود نباشد.
7. ماده ۶۴۱: مزاحمت از طریق تلفن یا دستگاه های مخابراتی.
8. ماده ۶۴۷: فریب و تدلیس در ازدواج.
9. ماده ۶۴۸: افشای اسرار شغلی یا حرفه ای (اطبا، جراحان، ماماها و…).
10. ماده ۶۶۸: تهدید و اکراه دیگری برای دادن نوشته یا سند یا امضا یا مهر یا اخذ سند و نوشته متعلق به دیگری.
11. ماده ۶۶۹: اخاذی و باج گیری و تهدید به قتل یا ضررهای نفسانی، شرفی یا مالی.
12. ماده ۶۷۳: سوءاستفاده از سفید امضا یا سفید مهر.
13. ماده ۶۷۴: خیانت در امانت.
14. ماده ۶۷۶: آتش زدن اشیای متعلق به دیگری.
15. ماده ۶۷۷: تخریب عمدی اشیای منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری یا اتلاف و از کار انداختن آن ها.
16. ماده ۶۷۹: کشتن عمدی حیوان حلال گوشت متعلق به دیگری یا حیوانات ممنوع الصید یا مسموم یا ناقص کردن حیوانات.
17. ماده ۶۸۲: سوزاندن یا اتلاف هر نوع اسناد یا اوراق تجاری و غیرتجاری غیردولتی.
18. ماده ۶۸۴: چراندن محصول یا تخریب تاکستان/باغ میوه/نخلستان دیگری، قطع یا دروی محصول دیگری، خشک کردن یا تضییع آن ها به واسطه سرقت یا قطع آب یا از کار انداختن آسیاب.
19. ماده ۶۸۵: از بین بردن یا قطع کردن اصل نخل خرما بدون مجوز قانونی.
20. ماده ۶۹۰: تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق به منظور تصرف یا ذی حق معرفی کردن خود یا دیگری در املاک و اراضی خصوصی.
21. ماده ۶۹۲: تصرف عدوانی ملک دیگری به نحو قهر و غلبه.
22. ماده ۶۹۳: تکرار جرم تصرف عدوانی یا ممانعت از حق یا مزاحمت بعد از صدور حکم قطعی.
23. ماده ۶۹۴: ورود به عنف یا تهدید در منزل دیگری.
24. ماده ۶۹۷: افترا (نسبت دادن امر مجرمانه به دیگری).
25. ماده ۶۹۸: نشر اکاذیب (با قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی).
26. ماده ۶۹۹: افترا عملی (گذاشتن آلات جرم در تصرف دیگری به قصد متهم کردن).
27. ماده ۷۰۰: هجو دیگری با نثر یا شعر یا به صورت نوشتاری یا گفتاری.
28. ماده ۷۱۶: بی احتیاطی یا بی مبالاتی راننده/متصدی وسیله موتوری که موجب صدمه بدنی با آسیب های دائمی شود.
29. ماده ۷۱۷: بی احتیاطی یا بی مبالاتی راننده/متصدی وسیله موتوری که موجب صدمه بدنی شود.
30. ماده ۷۴۴: هتک حیثیت به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی (تغییر، تحریف یا انتشار فیلم/صوت/تصویر).

این لیست نشان می دهد که قانون گذار با دقت و جزئیات، جرایم قابل گذشت را مشخص کرده است. پس قبل از هر اقدامی، حتماً از قابل گذشت بودن جرم پرونده تان مطمئن شوید. اینجا هم باز هم یک وکیل مجرب می تواند راهنمایی دقیق تری به شما بدهد.

شرایط و مراحل عملی درخواست ترک تعقیب توسط وکیل (گام به گام)

حالا که فهمیدیم ترک تعقیب چیست و در چه جرایمی کاربرد دارد، بیایید برویم سراغ بخش عملی کار: چطور یک وکیل می تواند برای شما درخواست ترک تعقیب بدهد؟ این فرآیند چند شرط و مرحله مشخص دارد که قدم به قدم با هم بررسی می کنیم.

شرایط ماهوی و شکلی

برای اینکه درخواست ترک تعقیب شما به نتیجه برسد، باید چندتا شرط اساسی وجود داشته باشد:

1. جرم باید قابل گذشت باشد: همانطور که قبلاً گفتیم، این اولین و مهم ترین شرط است. اگر جرمی غیرقابل گذشت باشد، اصلاً نمی توانید درخواست ترک تعقیب بدهید.
2. درخواست باید از طرف شاکی یا وکیلش باشد: خودتان یا وکیلی که اختیار قانونی دارد، باید این درخواست را مطرح کنید.
3. قبل از صدور کیفرخواست باشد: این نکته خیلی مهم است! درخواست ترک تعقیب فقط و فقط در مرحله تحقیقات مقدماتی در دادسرا قابل طرح است. یعنی قبل از اینکه دادستان نظر نهایی اش را در قالب کیفرخواست صادر کند و پرونده را به دادگاه بفرستد. اگر کیفرخواست صادر شود، دیگر دیر شده است.
4. مرجع صلاحیت دار: دادسرا، به خصوص دادیار یا بازپرس رسیدگی کننده به پرونده، مرجع صالح برای رسیدگی به این درخواست است.

نقش حیاتی وکیل در این فرآیند

شاید فکر کنید که خب، خودم هم می توانم این درخواست را بنویسم و بفرستم. اما راستش را بخواهید، اینجا پای منافع شما در میان است و یک اشتباه کوچک می تواند حسابی کار دستتان بدهد. یک وکیل کاربلد، دقیقاً برای همین وقت هاست که به دادتان می رسد و نقش حیاتی ایفا می کند:

• مشاوره حقوقی تخصصی: وکیل اول پرونده شما را خوب بررسی می کند، جرم را تحلیل می کند و به شما می گوید که آیا اصلاً ترک تعقیب برای شرایط شما مناسب است یا نه. شاید یک راه حل بهتر مثل گذشت مشروط یا حتی ادامه رسیدگی وجود داشته باشد.
• جمع آوری مستندات: اگر با متهم توافق کرده اید یا خسارتی به شما داده، وکیل کمک می کند تا همه مدارک لازم را جمع آوری و آماده کنید.
• تنظیم لایحه درخواست ترک تعقیب: اینجاست که هنر وکیل خود را نشان می دهد. او لایحه ای دقیق، کامل و با رعایت همه اصول حقوقی می نویسد که احتمال پذیرش آن خیلی بیشتر است. هر کلمه و جمله در یک لایحه حقوقی، می تواند سرنوشت ساز باشد.
• ثبت درخواست و پیگیری: وکیل درخواست را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می کند و تا صدور قرار ترک تعقیب، پیگیر پرونده است. او مطمئن می شود که درخواست شما به دست مرجع صالح رسیده و مراحل اداری به درستی طی می شود.
• تضمین رعایت مهلت ها: در حقوق، زمان بندی حرف اول را می زند. وکیل حواسش به تمام مهلت ها و تشریفات قانونی هست تا شما هیچ فرصتی را از دست ندهید.

یک وکیل خوب مثل یک فرمانده ماهر در میدان جنگ است؛ او نقشه را می شناسد، بهترین راهبرد را انتخاب می کند و تا پیروزی کامل، شما را تنها نمی گذارد.

جریان کار در دادسرا

وقتی وکیل درخواست ترک تعقیب را ثبت می کند، داستان در دادسرا اینجوری پیش می رود:

1. درخواست به شعبه مربوطه (دادیاری یا بازپرسی) ارجاع داده می شود.
2. دادیار یا بازپرس، درخواست را بررسی می کند.
3. در صورت احراز شرایط، درخواست به دادستان یا جانشین او ارجاع می شود.
4. دادستان یا نماینده او (معمولاً دادیار اظهارنظر)، قرار ترک تعقیب را صادر می کند.

حالت خاص: درخواست ترک تعقیب در جرایم مستقیم در دادگاه

یک سوال خوب اینجاست که در مورد جرایمی که اصلاً دادسرا ندارند و پرونده مستقیم به دادگاه می رود (مثلاً جرایم درجه ۷ و ۸)، تکلیف چیست؟ آیا در این موارد هم می شود درخواست ترک تعقیب داد؟ بله! طبق نظریه علمای حقوق و با توجه به ملاک از تبصره ۵ ماده ۸۱ قانون آیین دادرسی کیفری و ماده ۳۴۰ همان قانون، دادگاه رسیدگی کننده می تواند قرار ترک تعقیب را صادر کند. پس حتی در این موارد هم اگر شرایطش فراهم باشد، این امکان وجود دارد.

خیلی وقت ها شاکی ها فکر می کنند که بعد از شکایت دیگر راه برگشتی نیست، اما قانون گذار با تدبیر قرار ترک تعقیب را پیش بینی کرده تا فرصت صلح و سازش و البته تعقیب مجدد در صورت لزوم، وجود داشته باشد.

آثار حقوقی و پیامدهای صدور قرار ترک تعقیب

خب، بعد از کلی دوندگی و پیگیری، بالاخره قرار ترک تعقیب صادر شد. حالا چه اتفاقاتی می افتد؟ این قرار، مثل هر تصمیم قضایی دیگری، پیامدها و آثار حقوقی مهمی دارد که دانستنشان برای شاکی و متهم ضروری است.

موقوف شدن تعقیب کیفری و آزادی متهم

اولین و مهمترین اثر این است که تعقیب کیفری متهم موقتاً متوقف می شود. یعنی دیگر در مورد آن جرم خاص، تحقیقات ادامه پیدا نمی کند و پرونده مسکوت می ماند. به دنبال این اتفاق، اگر متهم به خاطر همین پرونده بازداشت بوده یا قرارهای تأمین کیفری (مثل وثیقه، کفالت یا قرارهای نظارت قضایی) برایش صادر شده باشد، همه این قرارها رفع می شوند. یعنی متهم آزاد می شود، وثیقه اش برگردانده می شود یا کفالتش برداشته می شود. این یعنی آزادی عمل متهم برمی گردد.

حق تعقیب مجدد متهم: یک برگ برنده برای شاکی

اینجا می رسیم به مهمترین مزیت ترک تعقیب نسبت به گذشت. قانون گذار یک امتیاز خیلی مهم به شاکی داده است: شما به عنوان شاکی می توانید فقط برای یک بار و تا یک سال از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب، دوباره درخواست تعقیب متهم را بکنید.

این حق، یک برگ برنده واقعی برای شماست. فکر کنید متهم به شما قول هایی داده یا تعهداتی قبول کرده که بعد از صدور قرار ترک تعقیب به آن ها عمل نکرده است. خب، شما بیکار نمی مانید! می توانید در مهلت یک ساله، با یک درخواست جدید، پرونده را دوباره به جریان بیندازید و متهم را به پای میز محاکمه بکشانید. این امکان، متهم را هم حسابی تحت فشار می گذارد که به قول و قرارهایش عمل کند، چون می داند که شاکی دستش بسته نیست و می تواند دوباره او را به دردسر بیندازد. اما باید حواستان به مهلت یک سال باشد که از دستتان نرود.

قطعی بودن قرار ترک تعقیب

برخلاف بسیاری از قرارهای دادسرا، قرار ترک تعقیب قابل اعتراض نیست و قطعی محسوب می شود. یعنی هیچ کدام از طرفین (نه شاکی و نه متهم) نمی توانند نسبت به این قرار اعتراضی کنند. این موضوع خودش باعث می شود پرونده سریع تر به سرانجام برسد و بلاتکلیفی از بین برود.

آیا ترک تعقیب سابقه کیفری محسوب می شود؟

یک سوال پرتکرار این است که آیا صدور قرار ترک تعقیب، برای متهم سابقه کیفری ایجاد می کند؟ خیر، قرار ترک تعقیب سابقه کیفری محسوب نمی شود. سابقه کیفری زمانی ایجاد می شود که حکمی مبنی بر محکومیت کیفری صادر و قطعی شود. قرار ترک تعقیب، صرفاً به معنای توقف موقت تعقیب است و هیچ گونه محکومیتی را به همراه ندارد. پس از این بابت هم خیال متهم می تواند راحت باشد.

پس به طور خلاصه، ترک تعقیب یک راه حل میانه و منعطف است. به شاکی این امکان را می دهد که با حفظ حق رجوع، به متهم فرصت جبران دهد و به متهم هم اجازه می دهد که با اصلاح رفتار یا جبران خسارت، پرونده اش را از مسیر خطرناک کیفرخواست و محکومیت دور کند. در هر حال، تمام این مراحل باید با آگاهی کامل و مشاوره یک وکیل خبره طی شود.

نمونه درخواست ترک تعقیب توسط وکیل (فرم های کاربردی)

حالا که حسابی با ماهیت و آثار قرار ترک تعقیب آشنا شدید، وقت آن است که فرم های عملی این درخواست را هم ببینیم. البته یادتان باشد اینها فقط نمونه هستند و یک وکیل باتجربه، با توجه به جزئیات پرونده شما، می تواند بهترین و کامل ترین لایحه را تنظیم کند. همین نمونه درخواست ترک تعقیب توسط وکیل هم که اینجا می بینید، برای اینکه یک دید کلی به شما بدهد، خیلی مفید است.

نمونه ۱: درخواست ترک تعقیب توسط وکیل از دادسرا (فرم استاندارد و جامع)

به نام خدا

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] بازپرسی/دادیاری دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهرستان]

با سلام و احترام؛

اینجانب [نام و نام خانوادگی وکیل]، به شماره پروانه [شماره پروانه]، به وکالت از موکل خود، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی شاکی]، فرزند [نام پدر شاکی]، به شماره ملی [شماره ملی شاکی]، شاکی پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، مطروحه در آن شعبه محترم، که علیه آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متهم]، فرزند [نام پدر متهم]، به شماره ملی [شماره ملی متهم]، تحت عنوان اتهامی [عنوان اتهامی، مثلاً: خیانت در امانت / توهین / تخریب و...] در حال رسیدگی و تحقیقات مقدماتی است، به استحضار می رساند:

موکل اینجانب (شاکی پرونده) با توجه به [دلایل درخواست، مثلاً: مذاکرات اصلاحی صورت گرفته و حصول سازش با متهم / جبران خسارات وارده از سوی متهم / تعهدات متهم مبنی بر... و...]، قصد انصراف موقت از ادامه تعقیب کیفری متهم را دارد.

لذا با استناد به ماده 79 قانون آیین دادرسی کیفری، موکل اینجانب تقاضای صدور قرار ترک تعقیب نسبت به متهم نامبرده را از محضر محترم عالی دارد.

پیشاپیش از بذل توجه و دستور مقتضی کمال تشکر را داریم.

با تجدید مراتب احترام

نام و نام خانوادگی وکیل: [نام و نام خانوادگی وکیل]
شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه]
تاریخ: [تاریخ]
امضا:

نمونه ۲: درخواست ترک تعقیب توسط شاکی (برای اطلاع شما)

شاکی هم می تواند مستقیماً خودش این درخواست را بدهد، اما پیشنهاد ما همیشه این است که از وکیل استفاده کنید. این نمونه را فقط برای اطلاع شما آورده ایم:

به نام خدا

دادیار/بازپرس محترم شعبه [شماره شعبه] دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهرستان]

با سلام و احترام؛

اینجانب [نام و نام خانوادگی شاکی]، فرزند [نام پدر شاکی]، به شماره ملی [شماره ملی شاکی]، شاکی پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، که تحت عنوان اتهامی [عنوان اتهامی] علیه آقای/خانم [نام و نام خانوادگی متهم] در حال رسیدگی می باشد، بدین وسیله به اطلاع می رساند با توجه به [ذکر دلایل درخواست، مثلاً: سازش حاصله و جبران خسارت از سوی متهم]، دیگر تمایلی به ادامه تعقیب کیفری ایشان ندارم.

لذا مستنداً به ماده 79 قانون آیین دادرسی کیفری، تقاضای صدور قرار ترک تعقیب را دارم.

با تشکر و احترام

نام و نام خانوادگی شاکی: [نام و نام خانوادگی شاکی]
تاریخ: [تاریخ]
امضا:

نمونه ۳: (اختیاری) نمونه قرار ترک تعقیب صادره از دادسرا/دادگاه

این نمونه، فرمی است که بعد از پذیرش درخواست شما، توسط مقام قضایی صادر می شود و نشان می دهد که تعقیب متهم متوقف شده است. دیدن این نمونه هم خالی از لطف نیست:

بسمه تعالی

دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهرستان] / دادگاه کیفری دو [نام شهرستان]

قرار ترک تعقیب

پرونده کلاسه: [شماره کلاسه پرونده]
شماره بایگانی شعبه: [شماره بایگانی]
تاریخ: [تاریخ صدور قرار]
مرجع رسیدگی کننده: شعبه [شماره شعبه] بازپرسی/دادیاری/دادگاه کیفری دو

شاکی: [نام و نام خانوادگی شاکی / یا نام و نام خانوادگی وکیل شاکی به وکالت از شاکی]
متهم: [نام و نام خانوادگی متهم]
اتهام: [عنوان اتهامی]

شرح قرار:
در خصوص شکایت آقای/خانم [نام شاکی] علیه آقای/خانم [نام متهم] دائر بر [عنوان اتهامی]، با توجه به اینکه جرم انتسابی از جمله جرائم قابل گذشت می باشد و شاکی محترم (یا وکیل ایشان) با تقدیم لایحه/درخواست مورخ [تاریخ درخواست]، تقاضای ترک تعقیب متهم را نموده است، و نظر به اینکه این درخواست قبل از صدور کیفرخواست تقدیم گردیده، لذا دادستان/دادگاه با استناد به ماده 79 قانون آیین دادرسی کیفری، قرار ترک تعقیب متهم فوق الذکر را صادر و اعلام می نماید.

لازم به ذکر است شاکی محترم می تواند فقط برای یک بار و تا مدت یک سال از تاریخ صدور این قرار، درخواست تعقیب مجدد متهم را بنماید. این قرار قطعی است.

مقام قضایی: [نام و نام خانوادگی دادیار/بازپرس/رئیس شعبه دادگاه]
سمت: [دادیار/بازپرس/رئیس شعبه دادگاه]
امضا:

همانطور که دیدید، تنظیم این فرم ها نیاز به دقت و دانش حقوقی دارد. یک وکیل می تواند با استفاده از دانش و تجربه اش، متناسب با شرایط پرونده شما، بهترین متن را آماده کند.

قوانین و نظریات مشورتی مهم و به روز (سال ۱۴۰۴)

برای اینکه درک کاملی از ترک تعقیب داشته باشیم، لازم است نگاهی به مواد قانونی اصلی و همچنین نظریات مشورتی قوه قضائیه بیندازیم. این نظریات در واقع تفسیری هستند که اداره کل حقوقی قوه قضائیه از قوانین ارائه می کند و به فهم بهتر مسائل حقوقی کمک می کنند.

قوانین کلیدی

برای شروع، این مواد قانونی را در قانون آیین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی حتماً مدنظر داشته باشید:

1. قانون آیین دادرسی کیفری:
   • ماده ۷۹: این ماده سنگ بنای بحث ماست و به طور مستقیم به موضوع ترک تعقیب می پردازد.
   • ماده ۱۲: تعقیب متهم در جرایم قابل گذشت را منوط به شکایت شاکی می داند و با گذشت او موقوف می کند.
   • ماده ۱۳: موارد موقوفی تعقیب و اجرای مجازات را برمی شمارد که یکی از آن ها گذشت شاکی در جرایم قابل گذشت است.
   • ماده ۳۴۰: مربوط به جرایم تعزیری درجه هفت و هشت است که مستقیماً در دادگاه مطرح می شوند و در بحث امکان ترک تعقیب در دادگاه کاربرد دارد.
2. قانون مجازات اسلامی:
   • ماده ۱۰۰: درباره جرایم تعزیری قابل گذشت و اثر گذشت شاکی بر آن ها صحبت می کند.
   • ماده ۱۰۱: شرایط گذشت (منجز بودن، مشروط یا معلق) و غیرقابل رجوع بودن آن را بیان می کند.
   • ماده ۱۰۲: مربوط به تعدد شاکی و نحوه گذشت در این موارد است.
   • ماده ۱۰۳: اصل غیرقابل گذشت بودن جرایم را تبیین می کند، مگر به تصریح قانون.
   • ماده ۱۰۴ (اصلاحی ۱۳۹۹/۰۲/۲۳): مهم ترین ماده در این بخش است که لیست جامع جرایم قابل گذشت را ارائه می دهد. این ماده شامل بخش های مختلفی است، از جمله جرایم تعزیری مندرج در کتاب دیات، فصل حد قذف، جرایمی که به موجب قوانین خاص قابل گذشت اند (مثل چک بلامحل)، جرایم کلاهبرداری و سرقت با نصاب های مشخص، و شروع و معاونت در جرایم مذکور.

تحلیل و خلاصه سازی نظریات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه

نظریات مشورتی، راهنماهای خوبی برای قضات و وکلا هستند. چند نظریه مهم که به بحث ما مربوط می شوند:

1. نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۴۵۰ تاریخ ۱۳۹۹/۰۴/۲۵:
   • جرایم رایانه ای: این نظریه تاکید می کند که جرم «کلاهبرداری مرتبط با رایانه» (ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی) از نظر قانون گذار، کلاهبرداری محسوب می شود و مشمول احکام ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی (اصلاحی ۱۳۹۹) است، پس قابل گذشت است.
   • صلاحیت بعد از تغییر مجازات: اگر جرمی در زمان تشکیل پرونده در صلاحیت دادسرا بوده، اما بعداً به خاطر کاهش مجازات، در صلاحیت مستقیم دادگاه قرار بگیرد (جرایم درجه ۷ و ۸)، ادامه رسیدگی به عهده دادگاه کیفری ذی صلاح است. این کار با دستور اداری دادسرا به دادگاه انجام می شود، نه با قرار عدم صلاحیت.
   • مرور زمان: اگر جرمی قبل از قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، غیرقابل گذشت بوده و بعداً قابل گذشت شده، مرور زمان شکایت طبق ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی (مربوط به جرایم قابل گذشت) به آن تسری پیدا نمی کند. یعنی شکایت اولیه همچنان معتبر است.
   • شروع به جرم و نصاب: مجازات شروع به جرم بر اساس مجازات همان جرم تام تعیین می شود. در مورد جرایم با نصاب مالی (مثل سرقت)، اگر عملیات مجرمانه شروع شده اما به تصرف مال نرسیده که ارزش گذاری شود، باید به قدر متیقن (سبک ترین عنوان مجرمانه) اکتفا کرد.
   • تعدد سرقت: در جرایمی که قابل گذشت بودنشان به نصاب ریالی خاصی مشروط است، در صورت تعدد جرم، هر یک از جرایم اعم از مختلف یا غیر مختلف، جداگانه مد نظر قرار می گیرد؛ مگر این که عرفاً یک جرم محسوب شود.
2. نظریه مشورتی ۱۳۹۵/۹۹/۷ تاریخ ۰۷/۱۰/۱۳۹۹ (در مورد جرایم رایانه ای):
   • این نظریه تفاوت بین جرایم رایانه ای (مثل جعل، تخریب، سرقت، نشر اکاذیب در فضای مجازی) و جرایم مشابه سنتی را برجسته می کند. اشاره می کند که چون ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی به شماره مواد قانونی اشاره کرده، نه به عنوان جرم، نمی توان وصف قابل گذشت بودن جرایم سنتی را به جرایم رایانه ای تحت همین عناوین تعمیم داد.
   • تنها استثنا، ماده ۷۴۴ قانون مجازات اسلامی (هتک حیثیت در سامانه های رایانه ای) است که به صراحت در ماده ۱۰۴ آمده و قابل گذشت است.
   • همچنین، از آنجا که ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی (کلاهبرداری مرتبط با رایانه) با عنوان کلی کلاهبرداری در ماده ۱۰۴ ذکر شده، این جرم هم قابل گذشت محسوب می شود.
   • سایر جرایم رایانه ای، چون صراحتاً در ماده ۱۰۴ نیامده اند، طبق ماده ۱۰۳ قانون مجازات اسلامی، غیرقابل گذشت محسوب می شوند. بخش آخر ماده اخیرالذکر، ناظر به جرایم منصوص در شرع نظیر قصاص و قذف است و جرایم موضوع قانون جرایم رایانه ای از جرایم منصوص شرعی نمی باشند. تبصره ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی کیفری نیز مؤید این نظر می باشد.

این نظریات و مواد قانونی، چارچوب اصلی فهم و اجرای قرار ترک تعقیب را شکل می دهند. مطالعه دقیق و به روز آن ها برای هر وکیل و شخصی که با این موضوع سروکار دارد، حیاتی است.

نتیجه گیری: اهمیت مشاوره و اقدام حقوقی صحیح

خب، تا اینجا با هم سفر پر پیچ و خم قرار ترک تعقیب را در دنیای حقوقی طی کردیم. دیدیم که این قرار چقدر می تواند یک ابزار قدرتمند و منعطف در دستان شاکی باشد، به خصوص وقتی پای تعقیب مجدد متهم و حفظ حقوق شاکی در میان است. فهمیدیم که چقدر تفاوت های ظریفی بین ترک تعقیب و گذشت وجود دارد که نادیده گرفتنشان می تواند خسارات جبران ناپذیری به بار بیاورد. همچنین لیست بلندبالای جرایم قابل گذشت و نکات حقوقی پیرامون آن را بررسی کردیم.

حالا می رسیم به اصل مطلب؛ تمام این اطلاعات جامع و کاربردی، وقتی به دردتان می خورد که بتوانید آن ها را به درستی در پرونده خودتان به کار بگیرید. و راستش را بخواهید، این کار اصلاً ساده نیست. از تشخیص قابل گذشت بودن جرم گرفته تا تنظیم دقیق یک نمونه درخواست ترک تعقیب توسط وکیل و پیگیری مراحل اداری و قضایی، همه و همه نیاز به تخصص و تجربه دارند.

همانطور که می گویند: «کار را باید به کاردان سپرد.» در مسائل حقوقی، به خصوص پرونده های کیفری که آینده شما و متهم در گرو تصمیمات درست است، بهره گیری از تخصص وکلای مجرب و کاربلد یک ضرورت انکارناپذیر است. یک وکیل خوب، نه تنها با قوانین و مقررات روز آشناست، بلکه با نظریات مشورتی و رویه قضایی هم دست و پنجه نرم کرده و می داند چطور بهترین راه حل را برای پرونده شما پیدا کند. او مثل یک راهنما، مسیر پر خطر پرونده را برایتان هموار می کند و از حقوق شما به بهترین شکل ممکن دفاع می کند.

پس اگر درگیر یک پرونده کیفری هستید و به فکر درخواست ترک تعقیب افتاده اید، اصلاً درنگ نکنید و حتماً با یک وکیل مشورت کنید. این مشورت، نه تنها از اشتباهات احتمالی جلوگیری می کند، بلکه می تواند سرنوشت پرونده شما را به بهترین شکل ممکن رقم بزند. به یاد داشته باشید، یک تصمیم حقوقی آگاهانه، می تواند تفاوت بزرگی در زندگی شما ایجاد کند.