اف ای تی اف و لیستی که همچنان برای ایران سیاه است

بر این اساس به نظر می رسد اگرچه امارات و لبنان در دوره تحقیقات قبلی از «فهرست خاکستری» این سازمان حذف شده بودند، اما در تیرماه 1402 جمهوری اسلامی ایران هم اکنون تلاش و اراده ویژه ای برای خروج از این سازمان دارد. . هیچ لیست سیاه FATF وجود ندارد. اما FATF چه سازمانی است، چرا برخی در ایران با پیوستن به آن مخالف هستند؟ و راه برون رفت از این وضعیت چیست؟

Task Force on Financial Action (در مورد پولشویی) یا به اختصار FATF نام سازمانی بین المللی است که در سال 1989 به ابتکار گروه 7 کشور با هدف مبارزه با پولشویی تاسیس شد. این سازمان در سال 2001 به کمپین مبارزه با تامین مالی تروریسم پیوست. FATF در ایران دو مخالف اصلی دارد. گروهی از مخالفان بر این باورند که از آنجایی که ایران در حال حاضر تحت تحریم های بین المللی قرار دارد، پیوستن به FATF می تواند از تحریم ها در کشور جلوگیری کند، زیرا بر اساس قوانین این سازمان، تراکنش های مالی کشورها باید شفاف و شفاف باشد. ایران دیگر نمی تواند از محاصره عبور کند.

گروه اپوزیسیون دیگر نگران حمایت های مالی گروه های حامی ایران هستند و معتقدند اگر نام گروه های مقاومت و حامی ایران در لیست گروه های تروریستی آمریکا و کشورهای غربی قرار گیرد، بانک های اسلامی جمهوری ایران دیگر عضو نمی شود FATF می توانند با آنها مبادلات مالی انجام دهند.

اگرچه این نگرانی ها مهم و قابل تامل است، اما باید به این نکته نیز توجه داشت که قرار دادن نام ایران در لیست سیاه FATF تاثیر زیادی بر سیاست خارجی و اقتصاد ایران دارد. این امر علاوه بر آسیب رساندن به اعتبار و قدرت نرم ایران در عرصه بین المللی، محدودیت ها و هزینه ها را بر مبادلات تجاری و مالی کشور تحمیل کرده و شرکای مهم تجاری را از ایران دور کرده است. زیرا مهم ترین مانع برای ورود به لیست سیاه FATF از بین رفتن امکان انتقال پول به بانک های خارجی است و تمامی کشورهای شرق و غرب در صورت معامله با ایران با مجازات های سنگینی مواجه خواهند شد. همچنین کشورهای دوست و همسایه مانند عراق در تحریم ایران بسیار جدی هستند و کشورهایی مانند روسیه و چین همواره تاکید دارند که ادامه و توسعه روابط اقتصادی خود با کشورمان در گرو مشارکت ایران در FATF است. در این راستا، توسعه موفقیت آمیز روابط با کشورهای عضو بریکس و شانگهای که دولت سیزدهم تلاش زیادی برای پیوستن به آن داشته، منوط به خروج از لیست سیاه FATF است.

در شرایط کنونی هیچ گونه فعالیتی در حوزه تجارت بین الملل برای تجار ایرانی به صورت عادی انجام نمی شود و هزینه مبادلات اقتصادی و معاملات مالی در ایران چندین برابر حد معمول است. در واقع عدم همکاری ایران با FATF بیشتر مبادلات مالی و بانکی کشور را از روال عادی خارج کرده و وارد حوزه دلالی کرده است. در این صورت اگرچه کار ایران بدون FATF انجام می شود، اما مربوط به هزینه بالای میانجیگری است که بار و هزینه ای را بر دوش اقتصاد کشور و مردم کشور تحمیل می کند. در نتیجه در شرایط کنونی که مردم ایران تحت فشار شدید اقتصادی هستند، یافتن راه های جایگزین برای حل مشکلات پیوستن به FATF ضروری به نظر می رسد.

به عنوان مثال، بیش از 50 کشور جهان از جمله چندین کشور اسلامی به طور «مشروط» به عضویت کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم (CFT) درآمده اند و جمهوری اسلامی ایران نیز می تواند در شرایطی که احساس خطر کند، مشارکت داشته باشد. برای مصالح کشور از «حق جدایی یا حق شرط» در نظام حقوقی بین الملل استفاده کنند، بدین معنا که مقررات مورد قبول ایران نمی تواند مخالف منافع و امنیت ملی ایران و هیچ ماده ای باشد. (شامل ماده 6 CFT) به منظور جلوگیری از شرط بندی های ایرانی، دولت JA شرکت نخواهد کرد.

نکته مهم دیگر این است که اگرچه FATF بخشی از سازوکارهای مالی جهان است که عنوان اصلی آن مبارزه با پولشویی است، اما بسیاری از کشورها پس از مشارکت در آن از زیان هایی که به دلیل عدم مشارکت متحمل نمی شدند، اجتناب می کنند. فعالیت ها. به عنوان مثال، بیش از نیمی از پولشویی های جهان در چین و آمریکا صورت می گیرد که از فعال ترین بازیگران FATF هستند. عربستان سعودی از دیگر اعضای این سازمان است که در دوران اوج گیری انقلاب های عربی و تنش های منطقه ای، هیچ گاه از گروه های رادیکال و تروریستی کمک مالی دریافت نکرد. بنابراین راه حل دیگر کاهش موانع فعالیت های بین المللی خود با عضویت در FATF و در عین حال بهبود خدمات مالی است.

نکته دیگر اینکه جمهوری اسلامی ایران با توجه به دسترسی این سازمان به اطلاعات مالی ایران، مقررات پیچیده ای را برای عضویت در کنوانسیون شانگهای پذیرفت. تصویب مقررات شانگهای با دستکاری چند شرایط ایران محقق شد و همین الگو را می توان در مورد FATF نیز اعمال کرد. مشکل اینجاست که ایران در شرایط تاریخی هرگز چنین مسیولیت و وفاداری را از متحدان شرقی خود دریافت نکرده است و بنابراین اگر همکاری با این کشورها در عرصه های مختلف امنیتی، اطلاعاتی و اقتصادی ادامه یابد، رویکردهای ضدغربی عده ای از مردم اینگونه نخواهد بود. بمان اجازه داده شود و از پیشبرد اهداف و منافع کشور در عرصه بین المللی جلوگیری کند و هزینه را بر دوش شکننده مردم ایران بگذارد.

روابط بین الملل در عمل هرگز مبتنی بر اعتماد نبوده است و بنابراین ایران نمی تواند و نباید به غرب و شرق اعتماد کند. اما می تواند و باید با احیای دیپلماسی و مذاکرات سیاسی، منافع کشور را پیش برد و از هرگونه اقدامی که موجب تضعیف اقتصاد ایران در جلسات بین المللی و لطمه زدن به اعتبار و اعتبار کشور شود، جلوگیری کرد. عضویت ایران در این گروه مالی نه تنها فشارهای بین المللی را از ایران برداشته و کشورمان را به عنوان بازیگری مسیول و قانون مدار معرفی می کند، بلکه با توجه به برخی تخلفات اخیر می تواند از فرار جرایم مالی از کشور و به نوعی قبل از آن جلوگیری کند. انتقال مقدار زیادی پول از داخل کشور به کشوری مانند کانادا و حتی امکان برگشت بخشی از پول از دست رفته فراهم شده است.