مجازات حمل اسلحه شکاری غیرمجاز

مجازات حمل اسلحه شکاری غیرمجاز در قانون ما، مجازات حبس و جزای نقدی را به دنبال دارد. این مجازات ها بسته به نوع اسلحه، مهمات و شرایط حمل آن متغیر است. پس اگر اسلحه شکاری دارید، حواستان به مجوز و قوانینش باشد تا ناخواسته مجرم نشوید.

تاحالا به این فکر کرده اید که یه تفنگ شکاری، با اون هیبت و کاربرد خاصش، ممکنه چقدر دردسر قانونی براتون درست کنه؟ شاید بگید خب من که مجوز دارم، یا اصلا من شکارچی حرفه ای نیستم و فقط یه اسلحه قدیمی از پدرم به ارث رسیده. اما واقعیت اینه که دنیای قانون، خصوصاً وقتی پای اسلحه و مهمات وسطه، یه عالمه پیچیدگی و ظرافت داره که دونستن شون از نون شب واجب تره.

خیلی ها فکر می کنن سلاح شکاری خب فرقی با بقیه سلاح ها نداره، ولی راستش رو بخواهید قانون برای هر کدومش حساب و کتاب جداگانه داره. دونستن این جزئیات خیلی مهمه تا ناخواسته پاتون تو دردسر قانونی نره. اینطور نیست که فقط ندونستن قانون عذر موجه باشه؛ نه، همین ندونستن میتونه آدم رو از چاله به چاه بندازه. تو این مقاله قراره یه جورایی راه و چاه رو بهتون نشون بدیم تا هم از مجازات های احتمالی دور بمونید و هم اگه خدای نکرده مشکلی پیش اومد، بدونید باید چیکار کنید. پس تا آخرش باهامون همراه باشید.

چرا باید از قوانین حمل اسلحه شکاری سر در بیاوریم؟

حتماً برای شما هم پیش اومده که وقتی چیزی براتون مهمه، حسابی تحقیق و پرس وجو می کنید تا همه چیز رو از زیر و بمش دربیارید. خب، بحث اسلحه شکاری و قوانینش هم دقیقاً از همین جنسه! فقط تصور کنید که به شوق یه سفر شکار یا حتی نگهداری یه یادگاری قدیمی، ناخواسته خودتون رو تو موقعیتی قرار بدید که مجازات قانونی سنگینی داره. نه تنها ممکنه آزادی تون به خطر بیفته، بلکه هزینه های مالی و اعتباری زیادی هم روی دستتون میذاره. اینجاست که اهمیت آگاهی از قوانین، مخصوصاً برای کسانی که سروکارشون با این نوع سلاح هاست، پررنگ تر میشه.

قانون گذار هدفش از وضع این قوانین، چیزی جز حفظ امنیت جامعه و جلوگیری از هرج و مرج نیست. سلاح، چه شکاری باشه چه جنگی، پتانسیل آسیب رساندن داره و به همین خاطر، کنترلش یه امر حیاتیه. وقتی شما از صفر تا صد قوانین رو بدونید، هم می تونید از حقوق خودتون دفاع کنید، هم می دونید تو چه شرایطی کارتون قانونیه و تو چه شرایطی ممکنه وارد منطقه قرمز بشید. پس بیایید با هم وارد این دنیای پر از جزئیات حقوقی بشیم تا هم ابهاماتمون برطرف بشه و هم با خیال راحت تری کنار اسلحه شکاری مون زندگی کنیم.

اسلحه شکاری اصلا یعنی چی؟ یه تعریف ساده و خودمونی

اول از همه بیایید ببینیم اصلاً منظور از اسلحه شکاری چیه و قانون دقیقاً چی رو جزو این دسته می دونه. شاید فکر کنید خب واضحه، هر چی که باهاش شکار می کنن! اما ماجرا کمی پیچیده تر از این حرفاست و قانون گذار خط کشی های مشخصی داره که باید حواسمون بهشون باشه. این تعریف ها خیلی مهم اند، چون مجازات ها بر اساس همین دسته بندی ها تعیین می شن.

سلاح گرم شکاری: رفیق طبیعت گردی یا دردسرساز؟

وقتی می گیم سلاح گرم شکاری، منظورمون اون تفنگ هایی هست که برای شکار حیوانات استفاده می شن. این سلاح ها خودشون چند دسته دارن:

• تفنگ ساچمه زنی: اینا همونایی هستن که ساچمه پرتاب می کنن و برای شکار پرنده یا حیوانات کوچیک تر مثل خرگوش استفاده میشن. قدرت تخریبشون در فاصله نزدیک بالا هست ولی برد مفیدشون کمتره.
• تفنگ گلوله زنی (گلنگدنی یا نیمه خودکار): اینا دقت و برد بیشتری دارن و برای شکار حیوانات بزرگ تر مثل قوچ یا گراز به کار می رن. مثل تفنگ برنو که احتمالا اسمش رو شنیدید.

حواستون باشه که این سلاح ها با سلاح های جنگی فرق اساسی دارن. سلاح های جنگی همون کلاشینکف و امثالهم هستن که برای عملیات نظامی ساخته شدن و داستان مجازاتشون هم کلاً زمین تا آسمون با اسلحه شکاری فرق می کنه. قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز، به صراحت این تمایز رو مشخص کرده. جالبه بدونید که طبق تبصره ماده ۲ همین قانون، حتی سلاح های آموزشی و بیهوش کننده هم از لحاظ احکام، تابع سلاح شکاری محسوب میشن. پس اگه با تفنگ بی هوش کننده هم بی مجوز سروکارتون بیفته، انگار که اسلحه شکاری غیرمجاز دارید!

حمل با نگهداری چه فرقی می کنه؟ یه سوءتفاهم رایج!

این دو تا کلمه، یعنی حمل و نگهداری، شاید به نظر خیلی شبیه هم بیان، اما از دید قانون زمین تا آسمون با هم فرق دارن و این فرق، تو تعیین جرم و مجازات خیلی تعیین کننده است. وقتی می گیم نگهداری، منظورمون اینه که شما یه اسلحه رو تو خونه، تو انبار یا جایی ثابت نگه می دارید. یعنی سلاح تو محل مشخصی ثابته و جابه جا نمی شه.

اما حمل یعنی چی؟ یعنی شما اسلحه رو با خودتون جابه جا می کنید؛ حالا این جابه جایی می تونه تو ماشین باشه، رو دوشتون باشه، یا حتی تو کیفتون. هر جا که سلاح از اون محل ثابتش خارج بشه و همراه شما حرکت کنه، میشه حمل. چرا این فرق مهمه؟ چون ممکنه شما مجوز نگهداری داشته باشید، ولی مجوز حمل نداشته باشید یا شرایط حمل رو رعایت نکنید. مثلاً می تونید اسلحه شکاری رو تو خونه نگه دارید، اما اگه بدون رعایت اصول ایمنی و مدارک لازم تو خیابون با خودتون حمل کنید، ممکنه دردسر ساز بشه.

کی اسلحه شکاری غیرمجاز میشه؟

اینکه یه اسلحه شکاری غیرمجاز باشه، فقط به این معنی نیست که از اول بی مجوز بوده. نه، داستان پیچیده تره و خیلی وقت ها ممکنه یه اسلحه که زمانی مجاز بوده، به خاطر شرایطی تبدیل به سلاح غیرمجاز بشه. خب، چه وقتایی این اتفاق میفته؟

• نبود پروانه حمل: این که دیگه مشخصه. اگه کلاً مجوزی برای حمل اسلحه ندارید، هر نوع حمل یا نگهداری اش غیرمجازه.
• انقضای پروانه: مهمترین و رایج ترین حالت! پروانه های حمل اسلحه شکاری تاریخ انقضا دارن. اگه حواستون نباشه و تاریخش بگذره، اسلحه شما از نظر قانونی غیرمجاز میشه و حملش جرمه.
• حمل در شرایط ممنوعه: حتی اگه پروانه هم داشته باشید، نمی تونید اسلحه شکاری رو هر جایی یا به هر شکلی حمل کنید. مثلاً:
  • حمل در شهر یا اماکن عمومی: کلاً ممنوعه.
  • حمل بارگذاری شده (فشنگ تو لوله): برای رعایت ایمنی و جلوگیری از حادثه، حمل اسلحه بارگذاری شده تو ماشین یا جاهای دیگه (مگر در لحظه شکار در مناطق مجاز) معمولاً ممنوعه و جرم محسوب میشه.
  • حمل بدون رعایت اصول ایمنی: مثلاً اگه اسلحه رو تو ماشین بدون غلاف یا جعبه مخصوص و قطعات جدا از هم حمل کنید، ممکنه مصداق حمل غیرمجاز باشه.
• حمل بدون رعایت ضوابط پروانه: پروانه های حمل گاهی شرایط خاصی دارن. مثلاً مشخص می کنند که شما فقط تو مناطق شکار خاصی می تونید اسلحه رو حمل کنید. خروج از این ضوابط هم یعنی حمل غیرمجاز.

پس ببینید که چقدر ریزه کاری داره! یه سهل انگاری کوچیک می تونه یه سلاح قانونی رو تبدیل به یه دردسر بزرگ کنه.

قانون چی میگه؟ مواد قانونی مربوط به اسلحه شکاری

حالا که فهمیدیم اسلحه شکاری چیه و کی غیرمجاز میشه، بریم سراغ بخش اصلی ماجرا: قانون در مورد مجازات حمل اسلحه شکاری غیرمجاز دقیقاً چی میگه؟ اینجاست که پای ماده ۶ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز مصوب ۱۳۹۰ به میون میاد. این ماده ستون فقرات قوانین مربوط به سلاح هاست و انواع مجازات ها رو مشخص کرده.

ماده ۶ قانون مجازات اسلحه: جرم های رایج و مجازات هاشون

ماده ۶ این قانون می گه: «هر کس به طور غیرمجاز سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری یا قطعات مؤثر یا مهمات آنها را خریداری، نگهداری یا حمل نماید یا با آنها معامله دیگری انجام دهد، به ترتیب زیر به حبس تعزیری محکوم می شود.»

خب، بخش الف این ماده دقیقاً درباره اسلحه شکاری حرف میزنه:

«الف ـ سلاح سرد جنگی، سلاح شکاری یا مهمات آن، به حبس از نود و یک روز تا شش ماه یا جزای نقدی از ده میلیون تا بیست میلیون ریال.»

یعنی اگه شما بی مجوز یه اسلحه شکاری رو بخرید، نگه دارید یا حمل کنید، حداقل سه ماه و یک روز تا شش ماه حبس یا ده تا بیست میلیون ریال جزای نقدی در انتظار شماست. حواستون باشه که این مجازات ها خیلی جدی هستن.

مجازات حمل فشنگ شکاری بدون اسلحه

یه نکته مهم دیگه که خیلی ها ازش غافلند: حتی حمل فشنگ شکاری (مهمات) بدون داشتن خود اسلحه هم جرمه و دقیقاً مشمول همین بند الف ماده ۶ میشه. یعنی اگه شما یه بسته فشنگ شکاری رو بدون مجوز حمل کنید، بازم با همون مجازات های حبس یا جزای نقدی روبرو خواهید شد. پس اینطور نیست که بگید خب من فقط فشنگ دارم، تفنگ که همراهم نیست! نه، مهمات هم به اندازه خود سلاح حساسیت قانونی داره.

اهمیت تعداد سلاح یا قطعات

یه تبصره خیلی مهم هم زیر ماده ۶ هست که میگه: «هرگاه موضوع جرم این ماده بیش از یک قبضه یا قطعات مؤثر از چند قبضه باشد مجازات مرتکب حسب مورد یک درجه تشدید می شود.» یعنی چی؟ یعنی اگه شما به جای یه تفنگ، دو تا یا بیشتر اسلحه شکاری غیرمجاز داشته باشید یا حتی قطعات مهم چند تا اسلحه رو نگهداری کنید، مجازاتتون سنگین تر میشه و قاضی می تونه یه درجه مجازات رو تشدید کنه. مثلاً به جای شش ماه حبس، ممکنه تا یک سال حبس در نظر گرفته بشه.

سناریو: حمل اسلحه شکاری متعلق به دیگری

فرض کنید دوست شما یه اسلحه شکاری مجاز داره. ازتون می خواد که اون رو برای تعمیر یا هر کار دیگه ای با ماشینتون جابه جا کنید. اگه شما این اسلحه رو بدون اینکه خودتون پروانه حمل داشته باشید یا دوستتون همراهتون باشه حمل کنید، باز هم حمل غیرمجاز محسوب میشه و مجرم شناخته میشید. اینجا نیت شما مهم نیست، بلکه اقدام شماست که زیر ذره بین قانون میره. پس حتی اگه اسلحه متعلق به شما نباشه، حملش بدون رعایت ضوابط، جرمه.

قاچاق، ساخت و فروش اسلحه شکاری: جرم های سنگین تر

خب، تا اینجا در مورد حمل و نگهداری صحبت کردیم. اما اگه پای جرم های بزرگ تر مثل قاچاق، ساخت، مونتاژ، فروش یا توزیع اسلحه شکاری به میون بیاد، مجازات ها خیلی جدی تر میشن. ماده ۴ و ۵ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات، تکلیف این جور کارها رو روشن کرده.

• ماده ۴: این ماده به طور کلی میگه «وارد کردن هر نوع سلاح، مهمات، اقلام و مواد تحت کنترل به کشور، خارج کردن آنها از کشور، ساخت، مونتاژ، نگهداری، حمل، توزیع، تعمیر و هرگونه معامله آنها بدون مجوز مراجع ذی صلاح جرم است و مرتکب به مجازاتهای مندرج در این قانون محکوم می شود.» یعنی کلاً اگه تو این مراحل مجوز نداشته باشی، جرمه.
• ماده ۵ (بند الف): این بخش دقیقاً برای اسلحه شکاری میگه: «ساخت، مونتاژ، فروش یا توزیع سلاح سرد جنگی، سلاح شکاری یا مهمات آن به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم می شود.» پس اگه کسی بخواد یه اسلحه شکاری رو بسازه، قطعاتشو مونتاژ کنه، بفروشه یا پخش کنه، بین شش ماه تا دو سال حبس در انتظارشه. این مجازات ها نشون میده که قانون چقدر روی کنترل مبدأ و مقصد سلاح حساسه.

تعمیرات غیرمجاز و تغییر ظاهر اسلحه شکاری

شاید فکر کنید تعمیر کردن یه اسلحه که جرم نیست! ولی اگه مجوز تعمیرات سلاح رو نداشته باشید، چرا، جرمه! ماده ۱۰ قانون اسلحه و مهمات به این موضوع پرداخته. اگه کسی بدون مجوز، کار تعمیر سلاح شکاری رو انجام بده، به جزای نقدی از پنج تا ده میلیون ریال محکوم میشه. همچنین، اگه کسی شماره یا نشانه ای از اسلحه رو تغییر بده یا جعلی روی اون ایجاد کنه، بازم مشمول همین مجازات میشه. پس هرگونه دستکاری در هویت سلاح، جرم محسوب میشه.

اگه پروانه حمل اسلحه شکاری رو تمدید نکنیم، چی میشه؟

یکی از رایج ترین دردسرهای قانونی برای دارندگان اسلحه شکاری، همین فراموش کردن یا تعلل در تمدید پروانه حمل هست. پروانه های حمل اسلحه شکاری مثل گواهینامه رانندگی یا کارت ملی، تاریخ انقضا دارن و باید سر موقع تمدید بشن. قانون گذار هم برای این موضوع، یه حساب و کتاب جداگانه داره که فرقش با حمل کامل غیرمجاز، خیلی مهمه.

وقتی پروانه شما منقضی میشه، قانون یه مهلت سه ماهه برای تمدیدش بهتون میده. تو این سه ماه، شما باید هرچه سریع تر اقدام به تمدید کنید. اگه تو این مهلت سه ماهه پروانه تون رو تمدید نکنید، سلاحتون غیرمجاز محسوب میشه و حملش جرمه. اما مجازاتش چیه؟ خوبیش اینه که در این حالت، معمولاً حکم به ضبط سلاح داده نمیشه، بلکه فرد حمل کننده به جزای نقدی محکوم میشه. این جزای نقدی، معمولاً کمتر از مجازات حبس برای حمل کاملاً غیرمجاز یه اسلحه شکاریه.

اگه صاحب اسلحه، مالک قانونی باشه ولی صرفاً به خاطر سهل انگاری، پروانه اش رو تمدید نکرده باشه، قانون گذار جزای نقدی رو براش تعیین کرده تا هم یه درس عبرت بشه و هم از مشکلات بزرگ تر جلوگیری کنه. پس حواستون حسابی به تاریخ انقضای پروانه تون باشه که یه وقت یه سهل انگاری کوچیک، شما رو درگیر دادگاه و جریمه نکنه!

تفنگ بادی هم دردسر ساز میشه؟ قوانینش چیه؟

شاید خیلی ها تفنگ بادی رو اسباب بازی بدونن و فکر کنن هیچ قانونی شامل حالش نمیشه. اما سخت در اشتباهید! بعضی از تفنگ های بادی، مخصوصاً اونایی که قدرت زیادی دارن، از نظر قانون، سلاح محسوب میشن و حمل و نگهداری غیرمجازشون، مجازات داره. قدرت تفنگ بادی رو با واحد ژول اندازه می گیرن و همین ژول، تکلیف قانونی بود و نبود مجوزش رو مشخص می کنه.

تفکیک تفنگ های بادی بر اساس قدرت (ژول):

• تفنگ بادی با قدرت کمتر از ۲۰ ژول: اینا معمولاً همون تفنگ های بادی معمولی هستن که برای تمرین یا شکار پرنده های کوچیک استفاده میشن. حمل و نگهداری این دسته، مجازه و نیازی به مجوز نداره.
• تفنگ بادی با قدرت بین ۲۰ تا ۴۰ ژول: اینا کمی قوی ترن و اینجا دیگه قضیه فرق می کنه. حمل و نگهداری این تفنگ ها غیرمجاز محسوب میشه و مجازاتشون معمولاً ضبط تفنگ بادی و جریمه نقدی هست.
• تفنگ بادی با قدرت بیش از ۴۰ ژول: این دسته، قوی ترین تفنگ های بادی هستن که واقعاً قدرت تخریبی بالایی دارن. حمل و نگهداری اینا هم غیرمجازه، اما مجازاتشون سنگین تره و شامل حبس از شش ماه تا دو سال و ضبط تفنگ بادی میشه.

یه نکته خیلی مهم اینه که تعیین دقیق قدرت (ژول) تفنگ بادی باید توسط کارشناس رسمی اسلحه و مهمات انجام بشه. پس اگه خدای نکرده درگیر پرونده ای بشید، کارشناس میاد و قدرت تفنگتون رو بررسی می کنه و بر اساس اون، مجازات تعیین میشه. همینطور مثل اسلحه شکاری، حمل تفنگ بادی حتی از نوع مجاز هم تو اماکن عمومی ممنوعه و باید با احتیاط و در شرایط ایمن انجام بشه.

پرونده حمل اسلحه شکاری به کجا میره؟ دادگاه عمومی یا انقلاب؟

وقتی پای یه جرم و پرونده حقوقی وسط میاد، یکی از اولین سوال ها اینه که اصلاً کدام دادگاه به این موضوع رسیدگی می کنه؟ دادگاه های ما انواع مختلفی دارن و هر کدوم صلاحیت رسیدگی به جرایم خاصی رو دارن. برای جرایم مربوط به اسلحه شکاری هم این موضوع فرق می کنه.

خب، مرجع صالح برای رسیدگی به جرایم اسلحه شکاری چیه؟

• دادگاه عمومی کیفری: بیشتر جرایم مربوط به حمل و نگهداری غیرمجاز اسلحه شکاری، تو صلاحیت دادگاه های عمومی کیفریه. یعنی اگه شما به خاطر حمل یا نگهداری یه اسلحه شکاری بی مجوز متهم بشید، پرونده تون به این دادگاه میره. این دادگاه ها تو هر شهر یا شهرستان، مسئول رسیدگی به عموم جرایم هستن.
• دادگاه انقلاب: اما یه استثنای مهم وجود داره: اگه جرم شما قاچاق اسلحه شکاری باشه، اون وقت قضیه فرق می کنه. طبق قانون آیین دادرسی کیفری (ماده ۳۰۳)، به جرایم قاچاق اسلحه، مهمات و اقلام و مواد تحت کنترل تو دادگاه انقلاب رسیدگی میشه. پس اگه شما تو واردات یا صادرات غیرمجاز اسلحه شکاری دخیل باشید، پرونده تون مستقیم میره دادگاه انقلاب که معمولاً مجازات های سنگین تری هم داره.

پس تمایز بین حمل و نگهداری ساده با قاچاق، تو تعیین دادگاه صالح خیلی مهمه. دونستن این موضوع بهتون کمک می کنه که از همون ابتدا وضعیت پرونده تون رو بهتر درک کنید.

کی مجازات سنگین تر میشه؟ کی تخفیف می خوره؟

تو دنیای حقوق، همیشه مجازات ها یه عدد ثابت نیستن. شرایط و جزئیاتی وجود داره که ممکنه باعث بشه مجازات شما سنگین تر بشه (تشدید مجازات) یا برعکس، کمی تخفیف بخوره (تخفیف مجازات). این عوامل هم برای پرونده های مربوط به مجازات حمل اسلحه شکاری غیرمجاز صدق می کنه.

عوامل تشدید مجازات: وقتی جرم بزرگتر میشه

بعضی وقت ها، کارتون نه تنها غیرقانونیه، بلکه شرایطی هم داره که باعث میشه قانون گذار نگاه جدی تری بهش داشته باشه و مجازات شما رو بیشتر کنه. این عوامل شامل موارد زیر میشه:

• ارتکاب جرم توسط گروه سازمان یافته: اگه خدای نکرده شما یا افراد دیگه، به صورت یه باند یا گروه سازمان یافته اقدام به حمل، نگهداری یا قاچاق اسلحه شکاری کنید، مجازاتتون یک درجه تشدید میشه.
• مقاومت مسلحانه در برابر مأموران دولتی: اگه حین دستگیری یا بازرسی، با اسلحه شکاری تون در برابر مأموران مقاومت مسلحانه کنید (البته اگه محارب شناخته نشید)، مجازاتتون خیلی سنگین میشه و ممکنه به حبس های بلندمدت محکوم بشید.
• تعدد قبضه یا قطعات مؤثر از چند قبضه: همون طور که قبلاً گفتیم، اگه بیش از یک اسلحه شکاری غیرمجاز داشته باشید یا قطعات مؤثر چند سلاح همراهتون باشه، مجازاتتون تشدید میشه.
• استفاده از سلاح در ارتکاب سایر جرایم: اینجا دیگه قضیه خیلی جدی میشه. اگه شما از اسلحه شکاری غیرمجازتون برای ارتکاب جرم های دیگه ای مثل شکار غیرمجاز گونه های حفاظت شده، تهدید، درگیری، یا حتی خدای نکرده قتل استفاده کنید، علاوه بر مجازات حمل اسلحه غیرمجاز، برای اون جرم دیگه هم به شدت مجازات میشید و حمل سلاح اینجا به عنوان یک عامل تشدیدکننده عمل می کنه.

عوامل تخفیف مجازات: یه فرصت برای همکاری

گاهی وقت ها، قانون برای کسانی که بعد از ارتکاب جرم، همکاری می کنن یا شرایط خاصی دارن، یه راهی برای تخفیف مجازات در نظر می گیره. این عوامل در ماده ۱۷ قانون اسلحه و مهمات اومده:

• همکاری متهمان و محکومان با مأموران: اگه شما بعد از دستگیری یا حتی قبل از اون، با مأموران نظامی، انتظامی و امنیتی همکاری کنید و کمک کنید که سلاح ها، مهمات، یا همدست های دیگه تون کشف و شناسایی بشن، دادگاه می تونه بهتون تخفیف بده. میزان تخفیفش هم مشخصه: اگه جرمتون از جرایم درجه یک تا شش باشه، یک درجه مجازاتتون تخفیف می خوره، و اگه از جرایم درجه هفت و هشت باشه، حتی ممکنه از مجازات قانونی معاف بشید!

پس تو بعضی شرایط، همکاری و صداقت می تونه به نفع شما تموم بشه و سختی مجازات رو کمتر کنه.

چند تا نکته خیلی مهم برای شما که اسلحه شکاری دارید (یا می خواید بگیرید!)

تا اینجا حسابی در مورد قانون و مجازات هاش صحبت کردیم، اما بیایید کمی هم حرف های کاربردی و به قول معروف نکات خانه داری رو بزنیم که اگه اسلحه شکاری دارید یا قصد خریدش رو دارید، حسابی به دردتون می خوره. این نکات بهتون کمک می کنه تا از خیلی از دردسرهای احتمالی جلوگیری کنید.

چطوری پروانه بگیریم یا تمدید کنیم؟

اولین و مهمترین قدم، داشتن پروانه حمل اسلحه شکاریه. برای این کار باید یه سری مراحل و شرایط رو طی کنید:

• مدارک و شرایط لازم: معمولاً برای گرفتن پروانه باید تابعیت ایرانی داشته باشید، سوء پیشینه کیفری موثر نداشته باشید، از نظر جسمی و روانی سلامت باشید (که توسط پزشک معتمد تأیید میشه)، و یه دلیل موجه برای داشتن اسلحه شکاری ارائه بدید (مثلاً کشاورز هستید، یا عضو فدراسیون تیراندازی هستید).
• مرجع صدور: مرجع صدور پروانه حمل اسلحه شکاری، نیروی انتظامی جمهوری اسلامیه. باید به مراکز مربوطه مراجعه کنید و مراحل اداری رو طی کنید.
• تمدید: حواستون به تاریخ انقضای پروانه تون باشه! معمولاً باید چند ماه قبل از اتمام مهلت، برای تمدید اقدام کنید. فراموشی تمدید، همونطور که گفتیم، شما رو درگیر مجازات جزای نقدی می کنه.

حمل ایمن و قانونی اسلحه شکاری در خودرو یا طبیعت

داشتن پروانه به معنی این نیست که می تونید اسلحه رو هر جوری که خواستید حمل کنید. ایمنی و رعایت ضوابط خیلی مهمه:

• نحوه حمل در خودرو: وقتی اسلحه رو با ماشین جابه جا می کنید، حتماً باید خالی از فشنگ باشه. یعنی هیچ فشنگی نباید تو لوله یا خشابش باشه. بهتره قطعات اصلیش رو از هم جدا کنید (مثلاً قنداق رو از لوله جدا کنید) و حتماً اسلحه رو تو یه غلاف یا جعبه مخصوص و قفل دار قرار بدید. این کار هم برای ایمنی خودتونه و هم برای اینکه تو بازرسی های احتمالی، دردسر قانونی براتون پیش نیاد.
• ممنوعیت در اماکن عمومی و محیط های شهری: حمل اسلحه شکاری در شهرها، خیابان ها، پارک ها، مراکز خرید و کلاً هر مکان عمومی دیگه، مطلقاً ممنوعه. شما فقط می تونید اسلحه رو برای شکار یا تمرین تیراندازی، اونم در مناطق مجاز و با رعایت قوانین، حمل کنید.

اسلحه شکاری به ارث رسیده یا قدیمی بدون پروانه: یه گره حقوقی

شاید براتون پیش اومده باشه که یه اسلحه شکاری قدیمی از پدربزرگ یا پدرتون به ارث رسیده که هیچ پروانه ای نداره. نگه داشتن این جور سلاح ها، حتی اگه صرفاً جنبه یادگاری یا کلکسیونی داشته باشه، کاملاً غیرمجاز و جرمه. بهترین کار چیه؟

• قانونی کردن یا تحویل دادن: شما باید برای قانونی کردن این سلاح اقدام کنید. اگه شرایطش رو داشته باشید، می تونید براش پروانه بگیرید. در غیر این صورت، تنها راه حل قانونی، تحویل اون به مراجع ذی ربط (مثل نیروی انتظامی) هست. فکر نکنید چون قدیمی و به ارث رسیده، کسی کاری به کارتون نداره. اگه لو بره، مجازات حمل اسلحه شکاری غیرمجاز در انتظار شماست.

اگر اسلحه شکاری گم شد یا دزدیدند، چیکار کنیم؟

اگه خدای نکرده اسلحه شکاری تون گم شد یا سرقت رفت، باید فوراً و بدون اتلاف وقت به مراجع انتظامی و قضایی گزارش بدید. این گزارش فوری به چند دلیل حیاتیه:

• اولاً، مسئولیت استفاده احتمالی از اون اسلحه در جرایم بعدی رو از دوش شما برمی داره.
• ثانیاً، به مأموران کمک می کنه تا سریع تر برای پیدا کردنش اقدام کنن.

تعلل در گزارش دادن، خودش می تونه براتون دردسرساز بشه و مسئولیت های قانونی جدیدی رو به دنبال داشته باشه.

سلاح شکاری قانونی دست یکی دیگه افتاده؟ ضبطش می کنن؟

حالا بیایید به یه سناریوی مهم و یه جورایی کمی پیچیده بپردازیم که شاید برای خیلی ها پیش بیاد: شما یه اسلحه شکاری دارید که پروانه و مجوز حمل و نگهداریش کاملاً قانونیه و همه چی روبراهه. اما یه روزی، این اسلحه به هر دلیلی، دست یه نفر دیگه میفته که خودش پروانه حمل نداره. مثلاً دوستتون بدون اجازه یا حتی با اجازه شما، اون رو حمل می کنه. اگه مأموران این اسلحه رو دست اون شخص غیرمجاز ببینن، خب اون شخص به خاطر حمل غیرمجاز مجرمه و مجازات میشه. تا اینجا که شکی نیست.

اما سوال اینجاست: آیا اسلحه شکاری شما هم، با وجود اینکه قانونی و دارای پروانه است، ضبط میشه؟ یا حتی ممکنه مصادره بشه؟ اینجاست که بحث های حقوقی عمیق تری پیش میاد و خیلی وقت ها، رویه های قضایی هم ممکنه متفاوت باشه. اما اگه بخواهیم از جنبه های قانونی و اصول کلی حقوقی به این موضوع نگاه کنیم، به نظر می رسه که ضبط یا مصادره سلاح در این شرایط، وجاهت قانونی محکمی نداره. چرا؟ بیایید با هم بررسی کنیم:

عدم تناسب ضبط سلاح با جرم ارتکابی

جرمی که اینجا اتفاق افتاده، حمل یا نگهداری غیرمجاز سلاح توسط فردی غیر از دارنده پروانه است. این جرم، مجازات خودش (حبس یا جزای نقدی) رو داره. ضبط سلاح، خودش نوعی مجازات تکمیلی یا تبعی محسوب میشه. با توجه به اصل تناسب مجازات با جرم، یعنی مجازات باید با سنگینی جرم همخوانی داشته باشه، ضبط یه سلاح قانونی از مالک اصلی (که جرمی مرتکب نشده) صرفاً به خاطر عمل شخص ثالث، به نظر متناسب نمیاد. مجازات های جایگزین مثل جریمه نقدی برای فرد متخلف، می تونه کافی باشه و نیازی به ضبط سلاح از مالک قانونی نیست.

نقض حقوق مالکانه دارنده پروانه

شما که پروانه دارید، مالک قانونی سلاح هستید. اصل ۴۷ قانون اساسی ما میگه: «مالکیت شخصی که از راه مشروع باشد محترم است.» وقتی سلاحی که شما قانونی مالک اون هستید و برای داشتنش تمام مراحل قانونی رو طی کردید و هزینه پرداختید، ضبط میشه، این در واقع نقض حقوق مالکانه شماست. اصل ۲۲ قانون اساسی هم بر مصونیت حقوق اشخاص تأکید داره. پس اگه مالک اصلی جرمی مرتکب نشده، ضبط اموالش به خاطر عمل شخص دیگری، زیر سوال میره.

عدم علم و اطلاع دارنده پروانه

تو خیلی از این سناریوها، ممکنه دارنده پروانه اصلاً از اینکه سلاحش دست فرد دیگه افتاده و داره حمل میشه، بی خبر باشه. چطور میشه فردی رو به خاطر جرمی که ازش بی خبر بوده و نقشی درش نداشته، با مجازات ضبط اموالش تنبیه کرد؟ مسئولیت جرم حمل غیرمجاز، متوجه کسیه که حمل رو انجام داده، نه مالک بی خبر.

عدم تأثیر ضبط سلاح در پیشگیری از جرم

هدف از مجازات ها، هم تنبیه مجرمه و هم پیشگیری از وقوع جرایم مشابه در آینده. ضبط سلاح از یه مالک قانونی، چه تأثیری تو پیشگیری از حمل غیرمجاز توسط افراد دیگه داره؟ ریشه های جرایم مرتبط با سلاح، به عوامل پیچیده تری مثل مسائل اجتماعی و فرهنگی برمی گرده و صرفاً ضبط کردن یه اسلحه قانونی از یه مالک بی گناه، راه حل مؤثری برای حل این مشکلات نیست.

با توجه به این استدلال ها، به نظر می رسه که ضبط سلاح شکاری دارای پروانه، در شرایطی که اون سلاح در اختیار و حمل فردی غیر از دارنده پروانه کشف میشه، از لحاظ قانونی وجاهت چندانی نداره و مغایر با اصول قانون اساسی و انصاف حقوقیه. در چنین مواردی، منطقی تر اینه که بعد از طی مراحل قانونی و روشن شدن ماجرا، سلاح به مالک اصلی و قانونی اش برگردونده بشه.

اینجاست که نقش یه وکیل متخصص کیفری پررنگ میشه. وکیلی که بتونه با استناد به این اصول و قوانین، از حقوق شما دفاع کنه و نذاره که شما به خاطر عمل شخص ثالث، متحمل ضرر و زیان بشید. پس اگه تو این وضعیت قرار گرفتید، حتماً از یه وکیل باتجربه مشاوره بگیرید.

تا اینجا حسابی در مورد مجازات حمل اسلحه شکاری غیرمجاز و جزئیاتش صحبت کردیم و فهمیدیم که چقدر دونستن این قوانین مهمه. از تعریف سلاح شکاری و تفاوتش با بقیه سلاح ها گرفته تا ریزه کاری های حمل و نگهداری، مجازات های مختلف، مرجع رسیدگی و حتی بحث تمدید پروانه یا وضعیت سلاح های موروثی رو با هم بررسی کردیم. دیدیم که حتی یه سهل انگاری کوچیک یا ندونستن یه ماده قانونی، می تونه چه دردسرهای بزرگی براتون درست کنه.

پس چه شما یه شکارچی حرفه ای باشید، چه یه تفنگ بادی برای تفریح داشته باشید، یا حتی یه اسلحه قدیمی از پدربزرگتون براتون مونده باشه، مسئولیتش با شماست. قانون روی این مسائل خیلی حساسه و عدم رعایتش، مجازات های حبس و جزای نقدی رو به دنبال داره. امیدواریم این مقاله یه راهنمای کامل و جامع براتون بوده باشه. یادتون باشه، بهترین دفاع، پیشگیریه! پس همیشه مراقب باشید و قبل از هر اقدامی، از قوانین مطمئن بشید.

در صورتی که هرگونه ابهام، اتهام یا نیاز به مشاوره تخصصی در زمینه مجازات حمل اسلحه شکاری غیرمجاز برایتان پیش آمد، اکیداً توصیه می کنیم که با یک وکیل متخصص کیفری مجرب مشورت نمایید. این کار به شما کمک می کند تا از حقوق خود دفاع کرده و از پیچیدگی های قانونی به بهترین شکل ممکن گذر کنید.