تاریخچه ارز اتریوم

اتریوم، پلتفرم بلاک چین برنامه پذیر، از سال ۲۰۱۵ انقلابی در دنیای ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین به پا کرده است. این پلتفرم با معرفی قراردادهای هوشمند، فراتر از یک ارز دیجیتال عمل می کند و بستر اصلی بسیاری از نوآوری ها مثل دیفای و NFT شده است.

اگه اهل دنیای کریپتوکارنسی و بلاک چین باشی، بعیده اسم اتریوم رو نشنیده باشی. اتریوم فقط یه ارز دیجیتال مثل بیت کوین نیست، یه پلتفرم بزرگه که کلی برنامه و ایده جذاب روش سوار شده. از وقتی که این ایده تو ذهن خالقش جرقه خورد تا الان که به دومین ارز دیجیتال بزرگ دنیا تبدیل شده و کلی تحول داشته، مسیر طولانی و پرفراز و نشیبی رو طی کرده. تو این مقاله قراره یه سفر جذاب به گذشته اتریوم داشته باشیم، از همون روزهای اول تا رسیدن به اتریوم ۲.۰ و حتی چشم انداز آینده اش. پس اگه دوست داری بدونی این غول دنیای بلاک چین چطور سر از تخم درآورد و چه جوری بزرگ شد، با ما همراه باش!

اتریوم چیست؟ تعریفی فراتر از یک ارز دیجیتال

خیلی ها وقتی اسم اتریوم رو می شنون، فقط یاد یه ارز دیجیتال میفتن. اما اتریوم فراتر از این حرفاست، یه دنیای جدیده! اتریوم در واقع یه پلتفرم بلاک چین متن باز و غیرمتمرکزه که به توسعه دهنده ها این امکان رو می ده تا برنامه های غیرمتمرکز (DApps) رو بسازن و روش اجرا کنن. این یعنی چی؟ یعنی هر کسی می تونه برنامه ای بسازه که هیچ نهاد مرکزی کنترلش نکنه و همه چیز شفاف و روی بلاک چین باشه. بیایید دقیق تر ببینیم اتریوم از چه بخش هایی تشکیل شده و چطور کار می کنه.

پلتفرم بلاکچین متن باز و غیرمتمرکز

وقتی می گیم اتریوم «متن باز»ه، یعنی کدهاش برای همه قابل دسترسی و بررسی ان. هر کسی می تونه کدهای اتریوم رو ببینه، تغییر بده یا روش برنامه بنویسه. این ویژگی باعث می شه که کلی توسعه دهنده از سراسر دنیا بتونن با هم همکاری کنن و اتریوم رو بهتر و کامل تر کنن. «غیرمتمرکز» هم یعنی کنترل اتریوم دست یه نفر یا یه سازمان خاص نیست، بلکه توسط یه شبکه بزرگ از کامپیوترها در سراسر جهان اداره می شه. این قضیه امنیت رو خیلی بالا می بره و جلوی سانسور و دستکاری رو می گیره. فکرش رو بکن، هیچ کس نمی تونه یه شبه بیاد و قانون های شبکه رو به دلخواه خودش تغییر بده.

قراردادهای هوشمند (Smart Contracts): انقلابی در سیستم های سنتی

قراردادهای هوشمند یکی از مهم ترین اختراعاتیه که اتریوم رو از بقیه بلاک چین ها جدا می کنه. اینا در واقع یه جور قرارداد دیجیتالی ان که خودشون رو اجرا می کنن. یعنی چی؟ فرض کن یه قرارداد می بندی که اگه فلان شرایط اتفاق افتاد (مثلاً پول به حساب واریز شد)، فلان کار (مثلاً سند انتقال پیدا کرد) به صورت خودکار و بدون نیاز به وکیل یا بانک انجام بشه. این قراردادها روی بلاک چین اتریوم ذخیره می شن و وقتی شرایطشون مهیا شد، اتوماتیک فعال می شن. این قابلیت، دنیای مالی، حقوقی و کلی چیز دیگه رو متحول کرده، چون نیازی به واسطه نیست و همه چیز شفاف و بدون دستکاریه.

اتر (ETH): سوخت شبکه اتریوم

اگه اتریوم رو یه ماشین در نظر بگیریم، اتر (که با نماد ETH می شناسیمش) حکم بنزین این ماشینو داره. برای انجام هر کاری روی شبکه اتریوم، چه انتقال ارز، چه اجرای یه قرارداد هوشمند یا هر عملیات دیگه، باید یه مقدار اتر به عنوان کارمزد پرداخت کنی. این کارمزد باعث می شه که شبکه شلوغ نشه و جلوی حمله های اسپم رو می گیره. اتر نه تنها برای پرداخت کارمزد استفاده می شه، بلکه خودش یه ارز دیجیتال با ارزشه که می تونی خرید و فروش کنی یا سرمایه گذاری کنی.

گَس (Gas): مکانیسم کارمزد و جلوگیری از اسپمینگ

همونطور که گفتیم، برای هر عملیاتی روی اتریوم باید «گَس» پرداخت بشه. گَس یه واحد اندازه گیریه که میزان توان محاسباتی مورد نیاز برای انجام یه عملیات رو مشخص می کنه. هر عملیاتی، بسته به پیچیدگیش، مقدار مشخصی گَس مصرف می کنه. بعد این مقدار گَس با قیمت اتر روز محاسبه می شه و همون مقدار اتر به عنوان کارمزد ازت کسر می شه. این مکانیزم دو تا کار مهم انجام می ده: اول اینکه به ماینرها یا اعتبارسنج ها (بعداً در موردشون حرف می زنیم) انگیزه می ده که تراکنش ها رو پردازش کنن و دوم اینکه جلوی حمله به شبکه رو می گیره. اگه گَس وجود نداشت، هر کسی می تونست با فرستادن تراکنش های الکی، شبکه رو پر کنه و از کار بندازه.

ماشین مجازی اتریوم (EVM): مغز اجرایی شبکه

اگه قراردادهای هوشمند رو دستورالعمل هایی در نظر بگیریم که باید اجرا بشن، EVM یا ماشین مجازی اتریوم، همون مغز متفکر و موتور اجرای این دستورالعمل هاست. EVM یه محیط مجازی برای اجرای کدهای قراردادهای هوشمنده. هر نودی تو شبکه اتریوم یه کپی از EVM رو داره و همین باعث می شه که همه نودها بتونن قراردادها رو به یه شکل و با یه نتیجه مشخص اجرا کنن. به لطف EVM، اتریوم تونسته به یه پلتفرم برنامه پذیر فوق العاده قوی تبدیل بشه.

تولد یک ایده: بنیان گذار و تیم اولیه

هر پروژه بزرگی با یه ایده شروع می شه و اتریوم هم از این قاعده مستثنی نیست. اما چه کسی پشت این ایده انقلابی بود و چه تیمی کمک کرد تا این رویا به واقعیت تبدیل بشه؟

ویتالیک بوترین: خالق و مغز متفکر اتریوم

اگه بپرسن خالق اتریوم کیست؟ بدون شک جواب ویتالیک بوترینه. این نابغه روسی-کانادایی، در سال ۲۰۱۳ و زمانی که فقط ۱۹ سال داشت، ایده اتریوم رو توی یه وایت پیپر (Whitepaper) معرفی کرد. ویتالیک قبل از اتریوم، حسابی تو دنیای بیت کوین فعال بود و حتی یکی از بنیان گذاران مجله Bitcoin Magazine هم به حساب میومد. اما مشکلش چی بود؟ اون می دید که بیت کوین خیلی محدوده و فقط برای نقل و انتقال پول خوبه. ویتالیک به یه پلتفرم قوی تر فکر می کرد که بشه روش برنامه های پیچیده تر و کارهای متنوع تری انجام داد.

انگیزه اصلی ویتالیک، ساختن یه اینترنت جدید بود که نه فقط پول، بلکه هر چیزی رو بشه روش برنامه نویسی کرد و به صورت غیرمتمرکز اجرا کرد. اون می خواست محدودیت های بیت کوین رو از بین ببره و یه بستر برنامه پذیر بسازه. این ایده همون سال ۲۰۱۳ توی وایت پیپرش حسابی سر و صدا کرد و مسیر رو برای تولد اتریوم هموار ساخت.

تیم توسعه و بنیان گذاران مشترک اتریوم

البته ویتالیک تنها نبود. برای اینکه این ایده بزرگ عملی بشه، یه تیم قوی و پر از نخبه نیاز بود. از جمله افراد کلیدی و بنیان گذاران مشترک اتریوم می تونیم به این افراد اشاره کنیم:

• گاوین وود (Gavin Wood): این مهندس کامپیوتر بریتانیایی رو میشه یکی از اصلی ترین معماران فنی اتریوم دونست. اون بود که زبان برنامه نویسی سالیدیتی (Solidity) رو برای اتریوم طراحی کرد و ماشین مجازی اتریوم (EVM) رو هم پیاده سازی کرد. بعداً هم پلتفرم پولکادات (Polkadot) رو راه اندازی کرد.
• جوزف لوبین (Joseph Lubin): لوبین یه کارآفرین بزرگ کاناداییه که روی جنبه های تجاری و اکوسیستم اتریوم تمرکز داشت. اون شرکت کانسنسیس (ConsenSys) رو تاسیس کرد که یکی از مهم ترین شرکت ها در زمینه توسعه ابزارها و برنامه های مبتنی بر اتریومه.
• آنتونی دی لوریو (Anthony Di Iorio): یکی از بنیان گذاران اصلی اتریوم که تو جذب سرمایه و راه اندازی اولیه پروژه نقش مهمی داشت.
• چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson): این کارآفرین آمریکایی هم از بنیان گذاران بود که بعداً از اتریوم جدا شد و پروژه کاردانو (Cardano) رو شروع کرد.
• آمیر چیتریت (Amir Chetrit): از اعضای اولیه تیم.
• میهای آلیسی (Mihai Alisie): یکی دیگر از بنیان گذاران.

این تیم، با دیدگاه های متفاوت ولی هدف مشترک، دور هم جمع شدن تا اتریوم رو از یه ایده روی کاغذ به یه شبکه بلاک چین واقعی و عملیاتی تبدیل کنن.

خط زمانی تاریخی اتریوم: از آغاز تا امروز

تاریخچه اتریوم پر از نقاط عطف مهمه که هر کدوم مسیر این پلتفرم رو برای همیشه تغییر دادن. بیایید یه نگاه به مهم ترین این رویدادها بندازیم و ببینیم اتریوم چطور از یه شروع متواضعانه به این جایگاه رسیده.

مراحل اولیه و راه اندازی (۲۰۱۴-۲۰۱۵)

بعد از انتشار وایت پیپر اتریوم تو سال ۲۰۱۳، تیم تصمیم گرفت برای توسعه پروژه، از طریق عرضه اولیه سکه (ICO) سرمایه جذب کنه. تو سال ۲۰۱۴، یه ICO برگزار شد که توش سرمایه گذاران می تونستن بیت کوین بدن و به جاش اتر دریافت کنن. این روش جذب سرمایه، تو اون زمان خیلی نوآورانه بود و به اتریوم کمک کرد تا بودجه لازم برای توسعه شبکه رو به دست بیاره.

بالاخره، تو تاریخ ۳۰ جولای ۲۰۱۵، شبکه اصلی اتریوم با اسم فرانتیر (Frontier) رسماً راه اندازی شد. این تازه شروع کار بود. فرانتیر یه نسخه خیلی ابتدایی از شبکه بود که بیشتر برای توسعه دهنده ها مناسب بود تا بتونن قراردادهای هوشمند خودشون رو آزمایش کنن و با شبکه آشنا بشن. این مرحله خیلی مهم بود، چون پایه های یه اکوسیستم عظیم رو بنا گذاشت.

تحولات کلیدی و نقاط عطف مهم (۲۰۱۶ به بعد)

۲۰۰۹: انتشار بیت کوین و زمینه سازی برای اتریوم

خب، قبل از اینکه بریم سراغ اتفاقات خود اتریوم، یه اشاره کوتاه به بیت کوین داشته باشیم. بیت کوین تو سال ۲۰۰۹ اومد و اولین ارز دیجیتال بود که تکنولوژی بلاک چین رو به دنیا معرفی کرد. اگه بیت کوین نبود، شاید ویتالیک بوترین هم هرگز به فکر ساختن اتریومی با قابلیت های بیشتر نمیفتاد. بیت کوین راه رو باز کرد و نشون داد که یه سیستم غیرمتمرکز چقدر می تونه قدرتمند باشه، اما همونطور که گفتیم، محدودیت هایی هم داشت که اتریوم اومد تا اون ها رو برطرف کنه.

۲۰۱۶: هک DAO و هاردفورک سرنوشت ساز

یکی از دراماتیک ترین و تأثیرگذارترین رویدادها تو تاریخچه اتریوم، هک DAO بود. DAO یه سازمان خودمختار غیرمتمرکز (Decentralized Autonomous Organization) بود که روی بلاک چین اتریوم ساخته شده بود و کلی سرمایه از طریق جمع سپاری جمع کرده بود تا پروژه های مختلف رو تأمین مالی کنه. تو سال ۲۰۱۶، یه مهاجم تونست از یه نقص امنیتی تو کد DAO سوءاستفاده کنه و حدود ۵۰ میلیون دلار اتر رو بدزده. این اتفاق یه شوک بزرگ به جامعه اتریوم وارد کرد.

جامعه اتریوم با یه دو راهی بزرگ روبه رو شد: یا بذارن اون پول از دست بره و به اصل کد قانون است پایبند باشن، یا یه کاری کنن که پول ها برگرده. بعد از بحث های طولانی، تصمیم بر این شد که یه «هاردفورک» (Hardfork) انجام بدن. هاردفورک یعنی شبکه رو به دو شاخه تقسیم کردن. شاخه جدید، همون اتریوم (ETH) بود که تراکنش های هک رو پاک کرد و پول ها رو برگردوند. شاخه قدیمی که به قوانین اولیه پایبند موند و هک رو قبول کرد، اتریوم کلاسیک (ETC) نام گرفت. این اتفاق نشون داد که تو دنیای غیرمتمرکز هم گاهی اوقات میشه با رأی جامعه، مسیر رو تغییر داد و در عین حال، اهمیت امنیت کد رو به همه یادآوری کرد. این هاردفورک رو میشه یه نقطه عطف بزرگ تو تاریخچه حاکمیت بلاک چین دونست.

هک DAO یه اتفاق تلخ بود، ولی درسی بزرگ به جامعه اتریوم داد: حتی تو دنیای غیرمتمرکز هم، تصمیم گیری جمعی و امنیت کد حرف اول رو می زنه. همین هاردفورک بود که مسیر اتریوم رو به سمت چیزی که امروز می بینیم، تغییر داد.

استاندارد ERC-20: نقطه عطفی در توسعه توکن ها

تو سال ۲۰۱۷، یه استاندارد جدید به اسم ERC-20 معرفی شد که یه انقلاب واقعی تو دنیای توکن ها به وجود آورد. قبل از ERC-20، ساخت توکن های جدید روی اتریوم یه کار پیچیده و بدون قاعده بود. اما ERC-20 یه سری قوانین مشخص رو تعریف کرد که هر توکنی که روی اتریوم ساخته می شد، باید از اون ها پیروی می کرد. این یعنی چی؟ یعنی هر توکنی که بر اساس ERC-20 ساخته بشه (مثلاً Tether (USDT) یا Chainlink (LINK))، می تونه تو کیف پول های مشترک ذخیره بشه، تو صرافی های یکسان معامله بشه و با برنامه های غیرمتمرکز مختلف تعامل داشته باشه.

این استاندارد باعث رونق بی سابقه ICOها (عرضه اولیه سکه) شد، چون دیگه ساخت توکن و توزیعش خیلی آسون شده بود. ERC-20 به قدری مهم شد که بخش بزرگی از اکوسیستم دیفای (DeFi) و کلی پروژه های دیگه بر پایه همین استاندارد شکل گرفتن. الان میلیون ها توکن ERC-20 روی اتریوم وجود داره که هر کدوم کاربرد خاص خودشون رو دارن و بدون شک میشه گفت این استاندارد نقشی بی بدیل در رشد اتریوم و کل دنیای کریپتو داشته.

ارتقاهای مهم شبکه (Homestead, Metropolis, Constantinople, Istanbul)

اتریوم هیچ وقت ثابت نمونده و همیشه در حال پیشرفته. از همون اولش، تیم اتریوم یه نقشه راه بزرگ برای ارتقای شبکه داشت که به فازهای مختلف تقسیم می شد. هر فاز شامل چندین ارتقاء کوچیک تر بود که هر کدوم هدف خاصی رو دنبال می کردن، مثل افزایش امنیت، بهبود کارایی، یا اضافه کردن قابلیت های جدید. بعضی از این ارتقاهای مهم شامل موارد زیر بودن:

• هوم استد (Homestead): دومین فاز اصلی اتریوم بود که تو سال ۲۰۱۶ عرضه شد. این ارتقا باعث شد که شبکه پایدارتر بشه و انجام عملیات روی اون راحت تر بشه.
• متروپلیس (Metropolis): این فاز خودش به دو بخش تقسیم شد: بیزانتیوم (Byzantium) و قسطنطنیه (Constantinople). این ارتقاها تو سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ عرضه شدن و قابلیت های جدیدی مثل امکان اجرای قراردادهای پیچیده تر و بهبود امنیت رو به شبکه اضافه کردن.
• استانبول (Istanbul): تو سال ۲۰۱۹، این ارتقا منتشر شد و باعث بهبود کارایی شبکه، به خصوص برای برنامه های دیفای و قراردادهای هوشمند پیچیده شد. همچنین تغییراتی تو هزینه های گَس ایجاد کرد.

این ارتقاها فقط چند نمونه از تلاش های مداوم تیم اتریوم برای بهبود و توسعه شبکه بودن و نشون می ده که اتریوم همیشه دنبال نوآوری و پیشرفته.

ظهور دیفای (DeFi) و NFTها بر بستر اتریوم

اتریوم با قابلیت برنامه پذیری خودش، بستر اصلی برای دو تا از بزرگ ترین پدیده های دنیای کریپتو یعنی دیفای و NFTها شد.

• دیفای (DeFi – Decentralized Finance): دیفای یعنی «امور مالی غیرمتمرکز». اتریوم این امکان رو فراهم کرد که سرویس های مالی سنتی مثل وام دهی، وام گیری، تبادل ارز و بیمه، به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به بانک یا نهادهای واسطه روی بلاک چین انجام بشن. قراردادهای هوشمند اتریوم قلب تپنده دیفای هستن و به افراد اجازه می دن مستقیماً با هم معامله کنن یا به هم وام بدن، بدون اینکه کسی ازشون کارمزد بگیره یا محدودشون کنه.
• NFTها (Non-Fungible Tokens): توکن های غیرمثلی یا NFTها، انقلابی تو دنیای هنر، کلکسیون ها و حتی گیمینگ ایجاد کردن. یه NFT یه دارایی دیجیتالی منحصربه فرده که مالکیتش روی بلاک چین ثبت می شه. این می تونه یه اثر هنری دیجیتال، یه قطعه موسیقی، یه آیتم تو بازی یا حتی یه توییت باشه! اتریوم به خاطر قابلیت برنامه پذیری و امنیتش، تبدیل به پلتفرم اصلی برای ساخت و معامله NFTها شده و میلیاردها دلار ارزش رو به این حوزه آورده.

این دو پدیده نشون دادن که اتریوم چقدر فراتر از یه ارز دیجیتاله و چه پتانسیل عظیمی برای تغییر دنیای ما داره.

اتریوم ۲.۰ (The Merge): انقلاب نهایی اتریوم

با اینکه اتریوم حسابی محبوب شده بود، اما یه مشکل بزرگ داشت: مقیاس پذیری. با زیاد شدن کاربرها و پروژه ها، شبکه اتریوم شلوغ می شد، تراکنش ها کند می شدن و کارمزدها (گَس) سر به فلک می کشیدن. اینجوری نمی شد که اتریوم به یه زیرساخت جهانی تبدیل بشه.

چرا اتریوم به ارتقاء نیاز داشت؟ چالش های مقیاس پذیری اتریوم ۱.۰

تصور کن یه بزرگراهی داری که فقط می تونه تعداد محدودی ماشین رو تو یه زمان مشخص از خودش عبور بده. اگه تعداد ماشین ها زیاد بشن، ترافیک میشه و همه چی کند میشه، تازه باید کلی هم پول بدی که از لاین ویژه رد بشی! اتریوم ۱.۰ هم همین مشکل رو داشت. با افزایش استفاده از DApps، دیفای و NFTها، شبکه مدام شلوغ می شد و کارمزدها گاهی اوقات به قدری بالا می رفتن که استفاده از شبکه برای خیلی ها غیرممکن می شد. این مشکل به خاطر الگوریتم اجماع «اثبات کار» (Proof of Work یا PoW) بود که اتریوم هم مثل بیت کوین ازش استفاده می کرد. PoW خیلی امن بود، اما مصرف انرژی بالایی داشت و سرعت تراکنش هاش پایین بود.

معرفی اتریوم ۲.۰ و اهداف بلندپروازانه آن

برای حل این مشکلات، تیم اتریوم یه نقشه راه بلندپروازانه برای ارتقاء بزرگ به اسم «اتریوم ۲.۰» (Ethereum 2.0) یا «سراسرا» (Serenity) رو معرفی کرد. هدف اصلی اتریوم ۲.۰ این بود که سه تا چیز مهم رو خیلی بهتر کنه:

1. مقیاس پذیری: یعنی بتونه تراکنش های خیلی بیشتری رو تو یه زمان کوتاه پردازش کنه.
2. امنیت: شبکه رو در برابر حملات قوی تر کنه.
3. پایداری: مصرف انرژی شبکه رو به شدت کاهش بده و دوستدار محیط زیست باشه.

گذار به اثبات سهام (PoS) با The Merge

قلب این ارتقاء بزرگ، تغییر الگوریتم اجماع از «اثبات کار» (PoW) به «اثبات سهام» (Proof of Stake یا PoS) بود. این تغییر به اسم «مرج» (The Merge) شناخته میشه. تو PoW، ماینرها با کامپیوترهای قوی و مصرف برق بالا، مسائل پیچیده ریاضی رو حل می کردن تا بلاک های جدید رو به بلاک چین اضافه کنن. اما تو PoS، به جای ماینرها، «اعتبارسنج ها» (Validators) وجود دارن. این اعتبارسنج ها باید مقدار مشخصی اتر (حداقل ۳۲ ETH) رو تو شبکه «سهام» (Stake) کنن، یعنی قفل کنن. بعدش سیستم به صورت تصادفی یکی از این اعتبارسنج ها رو انتخاب می کنه تا بلاک بعدی رو ایجاد کنه و تأییدش کنه. اگه اعتبارسنج کارش رو درست انجام بده، پاداش می گیره، و اگه بخواد تقلب کنه، بخشی از اتر سهام گذاری شده اش رو از دست می ده.

مزایای اثبات سهام واقعاً چشمگیره:

• کاهش مصرف انرژی: این بزرگ ترین مزیت PoS بود. مصرف انرژی اتریوم بعد از مرج بیش از ۹۹.۹۵٪ کاهش پیدا کرد و به شدت سبزتر شد.
• افزایش سرعت و امنیت: PoS این پتانسیل رو داره که سرعت تراکنش ها رو به طور قابل توجهی افزایش بده و شبکه رو در برابر حملاتی مثل حمله ۵۱ درصدی مقاوم تر کنه.

مرج بعد از سال ها برنامه ریزی و توسعه، بالاخره تو سپتامبر ۲۰۲۲ با موفقیت انجام شد و این اتفاق، بزرگ ترین رویداد تو تاریخچه اتریوم به حساب میاد. این فقط یه تغییر فنی نبود، یه دگردیسی کامل برای اتریوم بود.

مرج اتریوم نه تنها شبکه رو از لحاظ فنی متحول کرد، بلکه اثبات کرد که میشه یه بلاک چین بزرگ رو بدون آسیب زدن به غیرمتمرکز بودنش، به صورت اساسی ارتقا داد و مصرف انرژی رو به شدت کاهش داد. این یه درس بزرگ برای کل دنیای بلاک چین بود.

نقشه راه آینده اتریوم پس از مرج (Surge, Scourge, Verge, Purge, Splurge)

مرج پایان راه نبود، فقط شروع یه فصل جدید برای اتریوم بود. ویتالیک بوترین و تیم توسعه دهنده اتریوم یه نقشه راه بزرگ برای آینده دارن که به چند فاز تقسیم میشه و هر کدوم اهداف خاص خودشون رو دارن:

1. سرج (Surge): هدف این فاز افزایش مقیاس پذیری اتریوم از طریق «شاردینگ» (Sharding) و راه حل های لایه دوم (Layer 2) هست. شاردینگ یعنی تقسیم بلاک چین به بخش های کوچیک تر تا پردازش موازی تراکنش ها ممکن بشه.
2. اسکورج (Scourge): این فاز روی مقاومت شبکه در برابر سانسور و تضمین غیرمتمرکز بودن متمرکز شده.
3. ورج (Verge): هدفش اینه که اتریوم رو بیشتر به سمت غیرمتمرکز بودن پیش ببره و نگهداری نودها رو راحت تر کنه تا افراد بیشتری بتونن تو شبکه شرکت کنن.
4. پرج (Purge): این فاز روی کاهش فضای مورد نیاز برای ذخیره تاریخچه بلاک چین متمرکز شده تا نگهداری نودها سبک تر بشه.
5. اسپلورج (Splurge): این فاز شامل یه سری ارتقاهای کوچیک تر و متفرقه هست که هدفشون بهبود کلی شبکه و کاربری اونه.

این نقشه راه نشون می ده که اتریوم همیشه تو حال حرکت و پیشرفته و قراره تو آینده هم کلی تغییر و تحول مثبت داشته باشه.

اتریوم در مقایسه با بیت کوین: درک تفاوت ها

اتریوم و بیت کوین هر دو از بزرگ ترین و مهم ترین ارزهای دیجیتال هستن، اما شباهت ها و تفاوت های اساسی ای با هم دارن. برای درک بهتر تاریخچه اتریوم، لازمه یه نگاهی به این تفاوت ها هم بندازیم.

تفاوت های کلیدی اتریوم و بیت کوین از دیدگاه تاریخی و فنی

خیلی ها فکر می کنن اتریوم و بیت کوین فقط دو تا ارز دیجیتال متفاوتن، اما در واقع کارکرد و فلسفه وجودی شون با هم فرق داره. اینجا یه جدول مقایسه ای داریم که تفاوت های اصلی این دو رو نشون میده:

ویژگی	بیت کوین (Bitcoin)	اتریوم (Ethereum)
هدف اصلی	سیستم پرداخت غیرمتمرکز، ذخیره ارزش دیجیتال (طلای دیجیتال)	پلتفرم برای اجرای قراردادهای هوشمند و DApps، ایجاد برنامه های غیرمتمرکز
خالق	ساتوشی ناکاموتو (نام مستعار، ناشناس)	ویتالیک بوترین و تیم توسعه دهنده
سال راه اندازی	۲۰۰۹	۲۰۱۵
ارز بومی	بیت کوین (BTC)	اتر (ETH)
الگوریتم اجماع	اثبات کار (PoW) – از ابتدا تا الان	اثبات کار (PoW) – تا سپتامبر ۲۰۲۲، سپس اثبات سهام (PoS)
عرضه کل	محدود به ۲۱ میلیون واحد	نامحدود، اما دارای مکانیزم های تورم زدایی (سوزاندن گَس)
قابلیت برنامه نویسی	محدود (فقط برای تراکنش های ساده)	کامل (پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و DApps)
سرعت تراکنش (تقریبی)	حدود ۷ تراکنش در ثانیه	از ۱۵ تا ۳۰ تراکنش در ثانیه (با PoW)، پتانسیل هزاران تراکنش با ارتقاهای آینده PoS
مکانیسم کارمزد	بر اساس اندازه تراکنش و شلوغی شبکه	بر اساس گَس (پیچیدگی محاسباتی و منابع مصرفی)
مصرف انرژی	بالا (به دلیل PoW)	بعد از مرج (PoS) بسیار پایین

همونطور که می بینیم، بیت کوین بیشتر شبیه به یه ارز یا ذخیره ارزش دیجیتالی عمل می کنه، در حالی که اتریوم یه پلتفرم چند منظوره و برنامه پذیره که دنیایی از قابلیت ها رو فراهم کرده. این تفاوت ها باعث شده هر کدوم جایگاه منحصر به فرد خودشون رو تو دنیای کریپتو پیدا کنن.

آینده اتریوم و تأثیر آن بر دنیای بلاکچین

اتریوم از روز اولش تا الان که به دومین ارز دیجیتال بزرگ تبدیل شده، مسیر پرفراز و نشیبی رو طی کرده. اما سوال اینجاست که در آینده چه اتفاقی برای اتریوم میفته؟ اتریوم کجا قراره بره و چه تأثیری روی دنیای بلاک چین می ذاره؟

افق های پیش رو و چشم انداز آینده اتریوم

اتریوم بعد از مرج به اثبات سهام، حالا روی نقشه راه خودش متمرکز شده تا مقیاس پذیری و کارایی خودش رو به حداکثر برسونه. این یعنی می تونیم انتظار داشته باشیم که اتریوم تو آینده نزدیک:

• نقشش رو تو وب ۳.۰ پررنگ تر کنه: وب ۳.۰ نسل بعدی اینترنت غیرمتمرکزه که اتریوم تو قلبشه. از برنامه های غیرمتمرکز (DApps) گرفته تا هویت های دیجیتال و پلتفرم های اجتماعی، اتریوم قراره زیرساخت اصلی این انقلاب باشه.
• دیفای و NFTها رو گسترش بده: با افزایش مقیاس پذیری و کاهش کارمزدها، دیفای و NFTها می تونن به مراتب در دسترس تر و کاربردی تر بشن. این یعنی افراد بیشتری می تونن از مزایای مالی غیرمتمرکز استفاده کنن و تو دنیای هنر و کلکسیون های دیجیتال فعالیت داشته باشن.
• وارد دنیای متاورس بشه: متاورس، همون دنیای مجازی سه بعدی که قراره محل زندگی و کار و سرگرمی ما بشه، به یه زیرساخت قوی نیاز داره. اتریوم با قابلیت پشتیبانی از NFTها (برای مالکیت آیتم های درون متاورس) و قراردادهای هوشمند (برای قوانین و اقتصاد متاورس)، نقش کلیدی تو توسعه این دنیاها بازی می کنه.
• به سمت «پایان بازی» ویتالیک حرکت کنه: ویتالیک بوترین از یه مفهوم به اسم Endgame یا پایان بازی برای اتریوم صحبت کرده. هدف نهایی اینه که اتریوم به قدری مقیاس پذیر و امن و غیرمتمرکز بشه که بتونه میلیاردها کاربر و تریلیون ها دلار ارزش رو روی خودش جا بده. این یعنی یه بلاک چین جهانی که می تونه زیرساخت اصلی برای همه چیز باشه.

رقابت با بلاکچین های رقیب (Layer 1s و Layer 2s)

البته اتریوم تو این مسیر تنها نیست و کلی رقیب قوی هم داره. بلاک چین های لایه اول (Layer 1s) مثل سولانا (Solana)، کاردانو (Cardano)، بایننس اسمارت چین (BNB Smart Chain) و آوالانچ (Avalanche) سعی می کنن با ارائه سرعت و کارمزدهای پایین تر، اتریوم رو به چالش بکشن. همچنین، راه حل های لایه دوم (Layer 2s) مثل آربیتروم (Arbitrum)، اوپتیمیزم (Optimism) و پالیگان (Polygon) که روی خود اتریوم ساخته شدن، سعی می کنن مشکل مقیاس پذیری رو حل کنن و تراکنش ها رو سریع تر و ارزون تر کنن.

این رقابت برای اتریوم چیز خوبیه، چون باعث میشه که تیم توسعه دهنده همیشه به دنبال نوآوری و بهبود باشه. اتریوم با جامعه توسعه دهنده بزرگ، ابزارهای قوی و شهرتی که داره، همچنان پیشگام این حوزه باقی خواهد ماند، اما قطعاً باید باهوش و سریع باشه.

چشم انداز ویتالیک بوترین و جامعه اتریوم

ویتالیک بوترین همچنان یکی از چهره های اصلی و الهام بخش جامعه اتریومه. چشم انداز اون برای اتریوم فراتر از صرفاً یه فناوری جدیده؛ اون به دنبال ساختن یه زیرساخت جهانی غیرمتمرکزه که بشه روش عدالت، شفافیت و آزادی بیشتری رو برای همه به ارمغان آورد. جامعه اتریوم هم با هزاران توسعه دهنده، محقق و علاقه مند از سراسر جهان، متعهد به این چشم انداز هستن و با همکاری و نوآوری مداوم، اتریوم رو به سمت آینده ای روشن تر هدایت می کنن.

جمع بندی

همونطور که دیدیم، تاریخچه ارز اتریوم یه داستان پر از نوآوری، چالش و پیروزیه. از ایده نابغه ۱۹ ساله ای به نام ویتالیک بوترین تو سال ۲۰۱۳ تا راه اندازی شبکه فرانتیر تو ۲۰۱۵، و بعدتر هک دردناک DAO و هاردفورک سرنوشت ساز، تا معرفی استاندارد ERC-20 که مسیر رو برای دیفای و NFTها باز کرد، و در نهایت هم انقلاب بزرگ مرج و گذار به اثبات سهام، اتریوم همیشه تو حال دگردیسی و پیشرفت بوده.

اتریوم فقط یه ارز دیجیتال برای سرمایه گذاری نیست؛ اتریوم پلتفرمیه که دنیای بلاک چین رو برای همیشه تغییر داد. این پلتفرم با معرفی قراردادهای هوشمند، زمینه رو برای نوآوری های بی شمار تو حوزه هایی مثل امور مالی غیرمتمرکز، توکن های غیرمثلی و حتی آینده اینترنت (وب ۳.۰) فراهم کرده. درک این تاریخچه برای هر کسی که می خواد تو دنیای ارزهای دیجیتال فعالیت کنه، ضروریه. با شناخت گذشته اتریوم، می تونید بهتر آینده اش رو پیش بینی کنید و اهمیت نقش بی بدیلش رو تو شکل گیری و پیشرفت اکوسیستم بلاک چین درک کنید.