روغن گیری از گذشته تا به امروز یکی از مهارت های ارزشمند در تهیه محصولات غذایی و درمانی بوده است. با پیشرفت فناوری این صنعت دچار تغییرات شگرفی شده و روش های مختلفی برای استخراج روغن به کار گرفته می شود. در این مقاله نگاهی داریم به روش های سنتی و صنعتی روغن گیری و جزئیات فنی و کاربردهای هرکدام را بررسی می کنیم.
اهمیت روغن گیری
روغن ها در تغذیه و سلامت انسان نقش مهمی ایفا می کنند. چه برای پخت وپز و چه در صنایع آرایشی و دارویی روغن های طبیعی یکی از نیازهای اساسی ما هستند. بنابراین شناخت روش های تولید آن ها می تواند در انتخاب بهترین و سالم ترین محصول کمک کند. همچنین شما می توانید با استفاده از دستگاه های روغن گیری ساخت ایران آسیاب خودتان روغن های ارگانیک و سالم را تولید کنید.
روش های سنتی روغن گیری
۱. روش فشار سرد
یکی از قدیمی ترین و رایج ترین روش های سنتی روغن گیری فشار سرد است. در این روش :
- دانه ها یا میوه های روغنی بدون حرارت دهی فشرده می شوند.
- این روش باعث حفظ مواد مغذی مانند ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها در روغن می شود.
- محصول نهایی برای استفاده در پخت وپز سالم و کاربردهای درمانی مناسب است.
۲. استفاده از آسیاب سنگی
آسیاب های سنگی یکی از ابزارهای مرسوم در روش های سنتی هستند :
- دانه ها بین دو سنگ بزرگ قرار گرفته و با حرکت دورانی له می شوند.
- روغن به صورت طبیعی از مواد خارج می شود.
- این روش بیشتر در مناطق روستایی کاربرد دارد.
۳. روغن گیری با روش جوشاندن
در این روش دانه ها یا میوه های روغنی با آب مخلوط شده و حرارت داده می شوند :
- روغن به سطح آب آمده و جمع آوری می شود.
- این روش نیاز به دقت بالا دارد تا از سوختن مواد جلوگیری شود.
روش های صنعتی روغن گیری
۱. استخراج با حلال های شیمیایی
این روش یکی از پیشرفته ترین روش های صنعتی است :
- از حلال هایی مانند هگزان برای استخراج روغن استفاده می شود.
- پس از جدا کردن روغن حلال بازیابی و مجدد استفاده می شود.
- محصول نهایی برای مصارف صنعتی مانند تولید سوخت های زیستی و روان کننده ها مناسب است.
۲. روش پرس مکانیکی
پرس مکانیکی مشابه فشار سرد اما با فناوری پیشرفته تر انجام می شود :
- دستگاه های مدرن با قدرت بالا دانه ها را فشرده کرده و روغن استخراج می کنند.
- این روش برای تولید انبوه مناسب است.
۳. استخراج با کمک دی اکسید کربن فوق بحرانی
- از دی اکسید کربن در فشار و دمای بالا برای استخراج روغن استفاده می شود.
- این روش برای تولید روغن های با خلوص بالا در صنایع آرایشی و دارویی کاربرد دارد.
مزایا و معایب روش های روغن گیری
| روش | مزایا | معایب |
| فشار سرد | حفظ کیفیت و مواد مغذی طبیعی بودن | تولید کم و هزینه بالای تجهیزات |
| آسیاب سنگی | روش سنتی و ارزان بدون نیاز به فناوری | زمان بر بودن و نیاز به نیروی انسانی |
| استخراج با حلال | تولید انبوه مناسب برای مصارف صنعتی | خطرات زیست محیطی و نیاز به تجهیزات خاص |
| دی اکسید کربن فوق بحرانی | خلوص بالا و مناسب برای صنایع خاص | هزینه بالا و پیچیدگی فرآیند |
مقایسه روغن های سنتی و صنعتی
| شاخص | سنتی | صنعتی |
| خلوص | بالا (در روش فشار سرد) | متوسط تا بالا |
| هزینه تولید | کم | زیاد |
| کاربرد | خانگی دارویی | صنعتی آرایشی و بهداشتی |
چگونه بهترین روش روغن گیری را انتخاب کنیم؟
انتخاب روش مناسب به عوامل زیر بستگی دارد :
- هدف تولید : آیا روغن برای مصارف خانگی صنعتی یا دارویی استفاده می شود؟
- نوع دانه روغنی : دانه هایی مانند کنجد و زیتون برای فشار سرد مناسب ترند در حالی که برای دانه های سفت تر ممکن است به استخراج شیمیایی نیاز باشد.
- بودجه : روش های سنتی معمولاً هزینه کمتری دارند اما تولید صنعتی نیاز به سرمایه گذاری بیشتری دارد.
نتیجه گیری
روش های سنتی و صنعتی روغن گیری هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برای مصرف خانگی و محصولات سالم تر روش های سنتی مانند فشار سرد بهترین گزینه هستند. اما در تولید انبوه روش های صنعتی به دلیل بهره وری بالا ترجیح داده می شوند.
پرسش های متداول
۱. آیا روغن گیری با روش فشار سرد بهتر از روش های دیگر است؟ بله چون کیفیت و مواد مغذی روغن در این روش حفظ می شود اما میزان تولید پایین تر است.
۲. آیا روغن های صنعتی برای سلامتی مضرند؟ روغن های صنعتی در صورت فرآوری صحیح و استاندارد مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی کنند اما ممکن است کیفیت کمتری نسبت به روغن های سنتی داشته باشند.
۳. کدام روش برای تولید خانگی مناسب تر است؟ فشار سرد یا آسیاب سنگی بهترین گزینه ها برای تولید خانگی هستند. این روش ها تجهیزات پیچیده ای نیاز ندارند و کیفیت روغن بالا است.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "انواع روش های روغن گیری" هستید؟ با کلیک بر روی اقتصادی, کسب و کار ایرانی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "انواع روش های روغن گیری"، کلیک کنید.
