استفاده از تکنولوژی‌های نوین باید سبک فکری رئیس جمهور آینده باشد

فناوری و دولت آینده (14);

خبرگزاری علم و فناوری نارنجی – گروه علم و فناوری; اکنون در ایران توانایی و پتانسیل علمی زیادی وجود دارد که می توانیم با استفاده از این علوم و فناوری ها وابستگی خود را به اقتصاد نفت کاهش دهیم و با تکیه بر اقتصاد علمی صنایع مختلف را توسعه دهیم. اگرچه دولت‌های گذشته تلاش‌های خوبی در این زمینه داشته‌اند، اما همچنان مواردی مغفول مانده است که رئیس‌جمهور آینده و تیمش باید به آن توجه ویژه داشته باشند.

بررسی این موارد ما را به ملاقات با دکتر.

مشروح گفتگو با شاهینفر به شرح زیر است:

* چه موضوعاتی در حوزه علم و فناوری در دولت های گذشته مغفول مانده بود که دولت جدید باید به آن اهمیت دهد؟

شاهین فر: حرکت علم در عصر کنونی به سرعت در حال توسعه است. تغییرات و فناوری های علمی عصر حاضر که با درک و توانایی استفاده از فناوری و وابستگی به علم و فناوری به ویژه نرم افزار، فضای مجازی و فناوری های نوین در اختیار جامعه قرار گرفته است.

این نکته بسیار مهمی است. اگر بخواهیم جامعه را مطابق جهان توسعه یافته بسازیم باید به این نکته بسیار مهم توجه کنیم که ایران از دوران قدیم به عصر جدید در حال حرکت است.

ایران امروز در عرصه های مختلف علم و فناوری از جمله نانو، بیوتکنولوژی و بسیاری موارد دیگر جایگاه قابل قبولی در جهان به دست آورده است و حرفی برای گفتن دارد. این موضوع نشان می دهد که اکنون در ایران فرصت ها و پتانسیل های زیادی داریم که می توانیم به جای صنعت نفت و درآمد نفت از علم و فناوری به عنوان منبع درآمد استفاده کنیم و کشور را توسعه دهیم و جلوی تجمیع درآمد کشور را بگیریم. این تنها به لطف دانش فناوری، علم و کاربردهای فناوری در زندگی روزمره جامعه و تجارت امکان پذیر است.

شاید تا چند سال اخیر بر تهیه مقالات ISI و برخی پروفایل هایی که در این زمینه در سطح کشور وجود داشت تاکید داشتیم. قبلاً مقاله نویسی یک امتیاز بود، اما امروزه رویکرد دانشگاه ها، معلمان و به طور کلی دانشجویان تغییر کرده است. اگرچه این تغییرات به شدت در حال رخ دادن است، اما بیشتر رویکردهای علمی و فناوری ما به سمت تبدیل این مقالات علمی و پژوهشی به فناوری و محصول بوده است. اگر رئیس جمهور آینده و تیم مدیریتی و هیات مدیره دولت آینده این مفاهیم را بدانند و بتوانند از این مفاهیم استفاده کنند، قطعاً شاهد استقلال، آزادی، افزایش درآمد و رفاه عمومی خواهیم بود.

* روسای جمهور آینده و هیئت های دولتی چگونه می توانند از ظرفیت های علمی کشور برای افزایش رفاه عمومی و کاهش مشکلات اقتصادی مردم استفاده کنند؟

شاهین فر: به هیچ وجه قابل توجیه نیست که کشوری با همه ثروت، دارایی ها و امکانات و توانایی های شهروندان ایران با فقر، فشار و مشکلات اقتصادی مواجه شود. این نشان می دهد که مدیریت باید از فناوری برای تبدیل علم به ثروت و تجارت استفاده کند و در جهت بهره برداری از منابع موجود و هدایت شهروندان به سمت بهره وری گام بردارد. این امکان پذیر نیست مگر اینکه از جوانان و کودکان این کشور شروع کنیم.

امروزه دیگر نمی توانیم جوانان و میانسالان را مجبور کنیم که با مفاهیم تکنولوژی کنار بیایند. ما باید با بازی های علم و فناوری از کودکی و بر اساس استعداد و ذهن بچه ها را در جامعه بپذیریم، یعنی مدارس ما دیگر آینده ساز نیستند. وقتی تبعید شدند از امام پرسیدند دوستان شما کجا هستند؟ امام فرمود: دوستانم در گهواره هستند. در آن هنگام امام یاران یاران خود را در گهواره دید.

امروز نیز باید همین رویکرد را در پیش گرفت. وقتی کودک از مهد کودک به مهد کودک می رود باید در دوران مدرسه این مفاهیم را بشناسد و با این مفاهیم بزرگ شود. قطعا در مراحل بعدی افراد تاثیرگذار در آینده کشور خواهند بود. تا زمانی که نظام آموزش عالی، نظام آموزش و پرورش و نظام آموزش خانواده بر اساس این مفاهیم نوسازی نشود، ارزشیابی و بازیابی امکان پذیر نیست. به نوعی منابع، بازی ها و هر آنچه مردم دارند باید بر اساس آن به روز شوند.

*مسلماً برای نوسازی، ارزیابی و احیای این سیستم ها باید تغییرات اساسی در وزارتخانه های وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و سایر نهادها ایجاد شود، اینطور نیست؟!

شاهین فر: استفاده از فناوری و علم و استفاده از مفاهیم تجاری سازی علم باید به عنوان یک تفکر در دولت نمایان شود. در این زمان شاهد خواهیم بود که همه مردم، وزرا و هیئت دولت با این نوع تفکر قوانین و مقرراتی را وضع خواهند کرد. در این زمینه، بحث های مادی و اجتماعی بر این اساس توسعه خواهد یافت. ورود به جامعه فناوری و دنیای نرم افزار امکان پذیر نیست، اما همچنان سیستم فیلترینگ را حفظ و نگهداری می کند. این چیزها با هم تناقض دارند. دوران منکر و نهی تمام شده است. این زمان برای ایجاد تنظیمات و استفاده از فرصت ها است.

شاید همه مکان ها و امکاناتی که اکنون وجود دارد، زمینه ساز فرهنگ سازی اسلامی و اشاعه فرهنگ علمی اسلامی شود. ما باید از این بسترها استفاده کنیم.

اگر هیئت دولت و تیم رئیس جمهور جدید و هیئت دولت جدید این طرز فکر را بدانند، در همه موارد تصمیم گیری تغییرات زیادی ایجاد می شود. نظام آموزشی، نظام آموزش عالی تغییر خواهد کرد. نظام کار و تجارت، نظام سرمایه گذاری و نظام مبادلات بین المللی اصلاح می شود. بقیه توسط یک زنجیر به هم وصل شده اند.

اگر روی این 3-4 مقوله تمرکز کنیم، یک یا دو زنجیره ناقص خواهیم داشت که در عمل نمی توانند از فضای جدید استفاده کنند، بنابراین رهبر جدید باید با اعتقاد راسخ و حاکمیت کامل وارد میدان شود. موضوع تیم فکری و مشاورانی که در کنار او هستند باید از ایده های فناورانه و روش ها و سبک های جدید و علوم جدید آگاهی کامل داشته باشند.

آنها باید انگیزه لازم برای استفاده از این مکان ها را داشته باشند. در عصر امروز ما نمی‌توانیم گوشی نوکیا بدون هیچ ویژگی در چنته داشته باشیم و ادعا کنیم که می‌خواهیم از تمام فناوری‌های مرتبط برای بازاریابی مجازی و شبکه بین‌المللی مجازی استفاده کنیم. همه این ابزارها سازگار هستند. رئیس جمهور آینده و تیم او باید به این موضوع اهمیت دهند.