تلفن های داخل هواپیما و تماس تلفنی با آن ها در حین پرواز، مشکل ساز نیست؟

اگه تا حالا فکر می کردید استفاده از هر نوع تلفنی توی هواپیما ممکنه باعث سقوط بشه یا کلی دردسر درست کنه، باید بگم نه! تلفن های داخلی که خود شرکت های هواپیمایی تو هواپیماهاشون نصب می کنن، اصلا مشکل ساز نیستن و با خیال راحت میشه ازشون استفاده کرد. این تلفن ها با گوشی های موبایل شخصی ما کلی فرق دارن و واسه همین هم هیچ خطری ایجاد نمی کنن.

خیلیا ممکنه ندونن تفاوت گوشی خودشون با اون تلفن های مخصوص هواپیما چیه و همین باعث میشه یه ابهام بزرگ تو ذهن مسافرا شکل بگیره. شایعه ها و تصورات غلط هم که همیشه هستن و به این ابهامات دامن می زنن. ولی نگران نباشید، چون قراره تو این مقاله حسابی درباره این موضوع حرف بزنیم و همه چی رو شفاف کنیم. می خوایم ببینیم چرا گوشی شخصی ما باید خاموش باشه یا رو حالت پرواز بره، ولی تلفن های هواپیما هیچ مشکلی ندارن. پس اگه کنجکاوید، با ما همراه باشید تا همه این دلایل رو مو به مو بررسی کنیم و دیگه هیچ ترسی از این بابت نداشته باشید.

چرا گوشی موبایل شخصی تون تو هواپیما ممنوعه؟ (مقایسه و توضیح علت محدودیت)

حتما تا حالا بارها شده که وقتی وارد هواپیما میشید، مهماندار ازتون بخواد گوشی تون رو خاموش کنید یا بذارید روی حالت پرواز. شاید فکر کنید این یه قانون بی دلیل یا زیادی سختگیرانه است، اما واقعا دلایل منطقی و مهمی پشتش هست. البته این دلایل اونقدر ترسناک نیستن که فکر کنید هواپیما با روشن بودن گوشی شما قراره سقوط کنه! بیایید ببینیم دقیقا چرا باید این قانون رو جدی بگیریم و چه اتفاقی ممکنه بیفته اگه رعایتش نکنیم.

تداخل با سیستم های حیاتی پرواز: همون پارازیت های معروف!

شاید بزرگترین و مهم ترین دلیلی که نباید گوشی تون رو تو هواپیما روشن بذارید، همین تداخل امواج باشه. وقتی شما توی ارتفاع بالا هستید، گوشی تون با کلی دکل مخابراتی زمینی فاصله داره و برای اینکه بتونه سیگنال بگیره، با تمام قدرتش شروع به کار می کنه و امواج قوی تری ارسال می کنه. فکر کنید گوشی تون داره با تمام توانش فریاد می زنه تا صداش به دکل های روی زمین برسه! این فریاد زدن همون

موج های رادیویی قوی و کنترل نشده ای هست که می تونن یه جورایی پارازیت یا نویز ایجاد کنن. حالا این نویز کجا میره؟ مستقیم میره تو گوش خلبان و مسئول کنترل ترافیک هوایی! اونا دائم دارن با برج مراقبت و همدیگه صحبت می کنن و هرگونه پارازیت تو سیستم ارتباطی شون، می تونه خیلی آزاردهنده و خطرناک باشه. مثل این می مونه که وسط یه مکالمه مهم، یکی شروع کنه به جیغ زدن تو گوشتون. مسلما تمرکزتون رو از دست میدید، مگه نه؟ دقیقا همین اتفاق برای خلبان ها هم میفته.

روشن بودن گوشی های موبایل شخصی تو هواپیما، بیشتر از اینکه خطر سقوط داشته باشه، می تونه با ایجاد نویز و پارازیت، تمرکز خلبان و ارتباط حیاتی ش رو با برج مراقبت مختل کنه.

انرژی زیاد و باتری خالی کن: وقتی گوشی تون دنبال سیگنال می گرده!

خب، وقتی گوشی تون تو ارتفاع بالا با تمام توانش دنبال سیگنال می گرده، طبیعیه که انرژی زیادی مصرف می کنه. این مصرف انرژی زیاد، علاوه بر اینکه باتری تون رو به سرعت خالی می کنه و قبل از رسیدن به مقصد مجبورید دنبال شارژر بگردید، همون مشکل نویز رو هم تشدید می کنه. هرچی گوشی بیشتر تلاش کنه تا به دکل های دورتر برسه، امواج قوی تری هم تولید می کنه و این یعنی دردسر بیشتر برای سیستم های ارتباطی هواپیما. پس هم به نفع خودتونه که باتری گوشی تون تموم نشه، هم به نفع خلبان ها که تمرکزشون رو از دست ندن!

راحتی و آرامش مسافرها: کسی دوست نداره پرواز رو با صدای بلند مکالمه بقیه بگذرونه!

فرض کنید تو یه فضای بسته مثل کابین هواپیما نشستید. حالا تصور کنید ده ها نفر همزمان دارن با صدای بلند با تلفن صحبت می کنن. وای! چه آلودگی صوتی وحشتناکی میشه! فضای هواپیما خودش یه کم محدوده و صدای محیط هم زیاده، دیگه مکالمه همزمان این همه آدم، واقعا غیرقابل تحمل میشه. یکی از دلایل مهم دیگه ممنوعیت استفاده از گوشی، حفظ آرامش و راحتی همه مسافراست. واقعا کسی دلش نمی خواد ساعت ها پرواز رو تو یه بازار شام بگذرونه، مگه نه؟ پس این قانون هم به نفع سلامت اعصاب جمعی مسافرهاست.

حالت پرواز (Airplane Mode): ناجی گوشی و پرواز شما!

حالت پرواز یا Airplane Mode، یه راه حل ساده و هوشمندانه است. وقتی گوشی تون رو رو این حالت می ذارید، تمام ارتباطات رادیویی مثل وای فای، بلوتوث و مهم تر از همه، آنتن دهی سیم کارت تون قطع میشه. این یعنی گوشی شما دیگه هیچ موجی ارسال نمی کنه و هیچ پارازیتی هم ایجاد نمیشه. به همین سادگی، شما هم قانون رو رعایت کردید، هم به خلبان ها و مسافرا کمک کردید، و هم باتری گوشی تون الکی خالی نشده. پس اگه نمی خواید گوشی تون رو خاموش کنید، حتما حالت پرواز رو فعال کنید.

حالا بریم سراغ تلفن های داخل هواپیما: چطور کار می کنن و چرا ایمنن؟

خب، رسیدیم به بخش اصلی داستان! اگه گوشی شخصی ما این همه مشکل ایجاد می کنه، پس اون تلفن هایی که بعضی وقتا روی صندلی های هواپیما می بینیم یا از خدمات تماس داخل پرواز صحبت میشه، چی هستن؟ آیا اونا هم خطرناکن؟ اصلا چطور کار می کنن که مشکل ساز نیستن؟ اینجا دقیقا همون جاییه که باید بین گوشی موبایل شخصی و سیستم های ارتباطی مجاز داخل هواپیما یه خط قرمز پررنگ بکشیم.

آشنایی با سیستم های ارتباطی مجاز: از تلفن ثابت تا دکل کوچیک خود هواپیما!

تو هواپیما دو مدل سیستم ارتباطی مجاز داریم که می تونید با خیال راحت ازشون استفاده کنید:

تلفن های ثابت روی صندلی (Seat-back phones)

این تلفن ها، که معمولا به پشت صندلی ها وصل میشن و شبیه تلفن های ثابت قدیمی هستن، مستقیم به سیستم ماهواره ای هواپیما وصل میشن. این سیستم ماهواره ای هم هواپیما رو به شبکه های مخابراتی روی زمین متصل می کنه. جالبه بدونید که امواج این تلفن ها خیلی کنترل شده و ضعیفه و فقط تو فضای داخلی کابین هواپیما پخش میشه. یعنی نه با سیستم های حیاتی هواپیما تداخل دارن و نه باعث ایجاد پارازیت میشن. البته این تلفن ها بیشتر تو پروازهای طولانی و لوکس پیدا میشن و معمولا برای مواقع اضطراری یا تماس های خیلی مهم (مثلا توسط شخصیت های سیاسی یا مدیران ارشد) استفاده میشن. البته هزینه استفاده ازشون هم کم نیست و معمولا بر اساس دقیقه مکالمه یا حجم دیتا حساب میشه.

شبکه موبایل داخلی هواپیما (In-flight Cellular/GSM services)

این یکی یه کم پیشرفته تره و احتمالا بیشتر هم اسمش رو شنیدید. بعضی از هواپیماها یه چیزی دارن به اسم پیکوسل (Pico-cell) یا همون ایستگاه مخابراتی کوچیک. این پیکوسل در واقع یه دکل مخابراتی خیلی کوچیکه که داخل خود هواپیما نصبه. حالا این دکل کوچیک چطور وصل میشه به دنیا؟ از طریق ماهواره! یعنی سیگنال ها از گوشی شما به این پیکوسل میره، از اونجا به ماهواره و بعد ماهواره هم اونو به شبکه جهانی روی زمین وصل می کنه. مهم ترین نکته اینجاست: وقتی گوشی شما رو حالت پرواز نیست و می خواید از این سیستم ها استفاده کنید (اگه شرکت هواپیمایی تون این امکان رو بده)، گوشی شما به جای اینکه دنبال دکل های زمینی بگرده (که خیلی دورن)، مستقیم به همین دکل کوچیک و داخلی هواپیما وصل میشه. چون این پیکوسل خیلی نزدیکه، گوشی شما نیازی به ارسال امواج قوی نداره و با کمترین توان، ارتباط رو برقرار می کنه. شرکت هایی مثل OnAir یا AeroMobile این خدمات رو ارائه میدن. البته شاید همه خدمات مثل تماس صوتی فعال نباشه و بیشتر برای پیامک یا اینترنت کم سرعت استفاده بشه.

چرا این سیستم ها ایمن ان و خطری ندارن؟ (فناوری پشت پرده)

این سوال کلیدیه! دلیل اینکه تلفن های داخل هواپیما هیچ مشکلی ندارن، به چند تا ویژگی فنی مهم برمی گرده:

• امواج کنترل شده و ایزوله شده: همونطور که گفتیم، توان خروجی این سیستم ها خیلی کمه و امواجشون هم فقط تو فضای کابین هواپیما پخش میشه. این امواج ضعیف تر از اون چیزی هستن که بتونن به سیستم های بیرونی تداخل برسونن.

• عدم تداخل با سیستم های حیاتی هواپیما: مهندس های هواپیما این سیستم ها رو جوری طراحی و نصب کردن که کاملا مستقل و جدا از سیستم های حیاتی هواپیما مثل ناوبری یا ارتباطات خلبان با برج مراقبت باشن. یعنی یه دیوار بتنی بینشون کشیدن!

• استفاده از فرکانس های متفاوت: این تلفن ها و سیستم های داخلی، از فرکانس هایی استفاده می کنن که با فرکانس های حساس هواپیما که برای پرواز و ایمنی لازمه، هیچ تداخلی ندارن. مثل این می مونه که شما دارین تو یه موج رادیویی گوش میدین و هواپیما تو یه موج دیگه کار می کنه؛ هیچ کدوم کار اون یکی رو مختل نمی کنه.

پس همونطور که می بینید، ماجرا اصلا پیچیده نیست. تفاوت اصلی تو منبع و قدرت امواجه. گوشی شما دنبال دکل های دوره و مجبور میشه با قدرت زیاد سیگنال بفرسته، اما تلفن های هواپیما به یه دکل کوچیک و نزدیک داخل هواپیما وصل میشن و با کمترین قدرت، کارشون رو انجام میدن. همین تفاوت کوچیک، کل داستان رو عوض می کنه.

آینده ارتباطات تو پرواز: از وای فای تا تماس های آینده!

دنیای تکنولوژی هر روز در حال پیشرفته و صنعت هواپیمایی هم از این قاعده مستثنی نیست. ارتباطات تو پرواز هم از دهه های گذشته تا الان کلی تغییر کرده و احتمالا در آینده هم تغییرات بزرگتری رو تجربه می کنه. بیایید یه نگاهی به این سیر تکاملی و چشم انداز آینده بندازیم.

از تلفن های عمومی تا اینترنت وای فای: تاریخچه مختصر!

اگه یادتون باشه یا تو فیلم ها دیده باشید، تو دهه های گذشته بعضی هواپیماها تلفن های عمومی داشتند که می شد با سکه یا کارت اعتباری ازشون استفاده کرد. این تلفن ها خیلی گرون بودن و خب کاربردشون هم محدود بود. با اومدن اینترنت و گوشی های هوشمند، نیاز مسافرها هم تغییر کرد. دیگه کسی دنبال تلفن ثابت تو هواپیما نبود، همه می خواستن به اینترنت وصل بشن و با گوشی خودشون با بقیه در ارتباط باشن. همین شد که شرکت های هواپیمایی به فکر افتادن اینترنت وای فای رو تو پروازها ارائه بدن.

تمرکز روی اینترنت (Wi-Fi) به جای تماس صوتی: چرا بیشتر سمت وای فای میرن؟

امروزه، بیشتر شرکت های هواپیمایی به جای اینکه روی ارائه خدمات تماس صوتی مستقیم با تلفن های اختصاصی مانور بدن، تمرکزشون رو گذاشتن روی اینترنت ماهواره ای (Wi-Fi). چرا؟ دلایل مختلفی داره:

1. نیاز بیشتر مسافرا: تو عصر حاضر، مردم بیشتر از اینکه بخوان مستقیم تماس تلفنی بگیرن، دوست دارن به اینترنت وصل باشن، ایمیل هاشون رو چک کنن، تو شبکه های اجتماعی بگردن، پیام بفرستن و حتی تماس تصویری بگیرن. وای فای این امکان رو بهشون میده.

2. آلودگی صوتی کمتر: وقتی شما با وای فای از طریق اپلیکیشن هایی مثل واتس اپ یا اسکایپ تماس می گیرید، همون مشکل آلودگی صوتی تو کابین رو ندارید. مکالمات از طریق هدفون انجام میشه یا حداقل کمتر کسی با صدای بلند صحبت می کنه.

3. انعطاف پذیری بیشتر: ارائه اینترنت، به مسافرا این امکان رو میده که از دستگاه های شخصی خودشون (لپ تاپ، تبلت، گوشی) استفاده کنن و لازم نیست به یه تلفن ثابت محدود بشن.

پس اگه تو پروازی هستید که وای فای داره، می تونید گوشی تون رو رو حالت پرواز بذارید، به وای فای وصل بشید و کارهاتون رو انجام بدید؛ حتی با پیام رسان ها تماس صوتی هم بگیرید. البته کیفیت و سرعت اینترنت ماهواره ای ممکنه تو همه پروازها یکسان نباشه و معمولا هزینه جداگونه ای هم داره.

چشم انداز آینده: آیا بالاخره می تونیم با گوشی خودمون زنگ بزنیم؟

خب، این یه سوال داغه! همین الانش هم تو بعضی کشورها و مناطق (مثلا اتحادیه اروپا) بحث هایی در مورد اجازه دادن به مکالمه با گوشی های شخصی تو هواپیما شروع شده و حتی تو بعضی خطوط هوایی، این امکان فراهم شده. چطور؟ با همون تکنولوژی پیکوسل که بالا توضیح دادیم. یعنی گوشی شما به جای اینکه مستقیم به دکل های زمینی وصل بشه، به یه دکل کوچیک داخل هواپیما وصل میشه و از اونجا ارتباط ماهواره ای برقرار میشه. این سیستم طوری طراحی شده که با سیستم های هواپیما تداخل نداشته باشه.

اما یه نکته مهم اینجاست: حتی اگه از نظر فنی هم امکان پذیر بشه که با گوشی شخصی تو هواپیما حرف بزنیم، هنوز یه چالش بزرگ اجتماعی وجود داره: آلودگی صوتی. تصور کنید تو یه پرواز طولانی، همه دارن با تلفن حرف می زنن. اصلا آرامش و سکوت باقی نمی مونه. برای همین، هنوز هم خیلی از خطوط هوایی و حتی خود مسافرا، ترجیح میدن فضای کابین آرام و بی سروصدا باشه. پس شاید در آینده این امکان بیشتر بشه، ولی احتمالا با قوانین و محدودیت هایی برای حفظ آرامش بقیه مسافرا همراه خواهد بود.

پروازی آرام و مطمئن با آگاهی کامل!

خلاصه کلام اینکه، سر و صدای زیادی که درباره ممنوعیت تلفن همراه تو هواپیما می شنوید، بیشتر به گوشی های موبایل شخصی خودمون برمی گرده، نه اون تلفن های مخصوصی که بعضی هواپیماها دارن یا سیستم های ارتباطی داخلی شون. گوشی شما به خاطر اینکه دنبال سیگنال از دکل های دور می گرده، مجبور میشه امواج قوی بفرسته و این امواج می تونن تو سیستم های ارتباطی خلبان ها پارازیت ایجاد کنن و تمرکزشون رو به هم بزنن. علاوه بر اون، اگه همه مسافرا با گوشی شون حرف بزنن، فضای هواپیما حسابی شلوغ و پر سروصدا میشه و آرامش از بقیه سلب میشه.

اما در مقابل، تلفن های داخل هواپیما یا همون سیستم های ماهواره ای و پیکوسل ها، با یه تکنولوژی کاملا متفاوت و ایمن کار می کنن. امواجشون کنترل شده و ضعیفه، با سیستم های حیاتی هواپیما تداخلی ندارن و از فرکانس های جدا استفاده می کنن. پس وقتی مهماندار میگه گوشی تون رو خاموش کنید یا رو حالت پرواز بذارید، در واقع داره هم به نفع خودتون (که باتری گوشی تون خالی نشه) و هم به نفع امنیت پرواز و آرامش بقیه عمل می کنه.

به یاد داشته باشید، رعایت توصیه های خدمه پرواز همیشه به نفع همه است. این کار نه تنها به حفظ ایمنی کمک می کنه، بلکه باعث میشه همه مسافرا تجربه پرواز آرام و راحت تری داشته باشن. پس با آگاهی از این تفاوت ها، با خیال راحت سفر کنید و از پروازتون لذت ببرید.